GAZİ OSMAN PAŞA ve 5 Nisanda Meydana Gelen Olaylar

 

 

Günün Portresi
GAZİ OSMAN PAŞA

1832 – 5 Nisan 1900

 

1832 yılında Tokat’da doğdu. Henüz 7-8 yaşlarındayken ailesiyle birlikte İstanbul'a gitti. Önce Beşiktaş Askeri Rüşdiyesi’ne, 1844’te de askeri idadiye yazıldı. Buradaki 5 yıllık eğitimin ardından Mekteb-i Harbiye’ye girdi ve 1853 yılında Mülazım-ı Sani (Teğmen) rütbesiyle mezun oldu.

Kırım Savaşı'nın çıkması üzerine Rumeli’deki orduda görevlendirildi. Savaşta gösterdiği yararlılık ve kahramanlık nedeniyle 21 Mart 1855 tarihinde mülazım-ı evvelliğe (Üsteğmen) atandı.

Kırım Savaşı sona erince İstanbul’a dönerek kurmay sınıfına devam etti. Daha sonra kolağası (Kıdemli Yüzbaşı) oldu. 1859 yılında iki yıl süreyle harita ve kadastro işlerinde çalıştı. . Daha sonra Suriye’deki Yusuf Kerem ayaklanması sebebiyle Cebelilübnan’a, 1866 yılında Girit’te baş gösteren Rum isyanı nedeniyle Girit’te görevlendirildi. . Bu dönemde rütbesi miralaylığa (Albay) yükseltildi ve kendisine üçüncü dereceden Mecidiye nişanı verildi.

1868'de gönderildiği Yemen’deki başarıları ile Mirliva (Tuğgeneral) rütbesine terfi etti Yemen'in havasına alışamadığı için hastalandı ve 1871 yılında İstanbul’a döndü. Birkaç aylık hava değişiminden Manastır’da görevlendirildi.

Önce Yenipazar Tümeni ardından İstanbul Merkez Kumandanlığı’na atanan Osman Paşa, daha sonra Arnavutluk’ta bulunan İşkodra kumandanlığına, oradan da Bosna kumandanlığına atandı.

Bosna Valisi Derviş Paşa ile aralarının açılması üzerine önce merkezi Erzurum’da bulunan dördüncü Ordu Erkanıharp Başkanlığı’na, ardından Niş’e Daha sonra da Vidin komutanlığına atandı.

Sırp Prensi Milan’ın 2 Temmuz 1876 tarihinde Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etmesi sırasında Rus generallerinin kumanda ettiği Sırp ordusunu bozguna uğrattı. Asıl şöhretini burada elde ettiği zaferlerle kazandı. Kendisine Mecidiye nişanı ile 1876 yılında müşirlik (Mareşal) rütbesi verildi.

24 Nisan 1872 tarihinde Ruslar Osmanlı Devletine savaş ilan ettikleri sırada Osman Paşa Vidin’deki Garp Ordusu kuvvetleri kumandanlığında bulunuyordu. Kendisine verilen emir üzerine Vidin’den 25.000 kişilik kolordusu ile 7 Temmuz 1877 tarihinde Plevne’ye ulaştı. Osman Paşa hiçbir savunma tesisi bulunmayan Plevne’yi çepeçevre kazdırdığı siperler ve toprak tabyalarla kuvvetli bir savunma merkezi haline getirdi. Bu döneme kadar görülmemiş bu savunma düzeni Osman Paşa’ya askeri tarihte önemli bir yer kazandırdı.

Ruslar’’ın 8 Temmuz 1877’de 250 bine ulaşan Rus-Rumen silahlı gücüne karşı koydu 60 bin kişilik ordusu ile çatrpıştı, I. Plevne Muharebesi olarak tarihe geçen bu kanlı çarpışma,1877-1878 Osmanlı-Rus savaşlarında Ruslar’ın Rumeli cephesinde yedikleri ilk darbe oldu. Takviye alan Rus kuvvetleri Plevne üzerine 18 Temmuz 1877 tarihinde ikinci kez taarruz ettiler. Fakat 26 saat süren bu savaşta Ruslar yine bozguna uğradı. Rumenler’in de savaşa katılmasını sağlayan Ruslar, 7-11 Eylül tarihleri arasında gerçekleşen III. Plevne Muharebesi’nde de başarı kazanamadı. Bu zafer üzerine Osman Paşa’ya gazilik unvanı verildi.

Birbiri ardınca başarısızlığa uğrayan Ruslar ise Plevne’yi 13 Eylül’de yeniden kuşatma altına aldılar. Uzun süren bu kuşatma sırasında mühimmat ve yiyecek sıkıntısı çekmeye başlayan kale müdafileri huruç hareketinde (düşmanı yararak dışarı çıkma) bulunmaya karar verdi. 10 Aralık sabahı 40.000 kişiden oluşan ordusunu iki kısma ayıran Osman Paşa, Vid suyunu geçmeye çalıştığı sırada Rus-Rumen topçularının ateşi sonucu bir şarapnel parçasıyla yaralandı ve Teslim olmak zorunda kaldı. Bir süre Bugot, Bükreş, Harkof ve Rusya’da esir hayatı yaşadı.

Esaret sonrası İstanbul’a gelişi büyük bir törenle kutlandı.

Gazi Osman Paşa, 14 Mart 1878 tarihinde Hassa Ordusu müşavirliğine getirildi. 5 Kasım 1878'de Mabeyn müşiri oldu ve ölünceye kadar bu görevde kaldı.  1878-1885 yılları arasında seraskerlik (Genelkurmay Başkanı) yaptı. 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı'nda Osmanlı Ordusu kumandanı Edhem Paşa'dan harbe dair kesin bir cevap gelmemesi ve basında Yunan galibiyetinden bahsedilmesi üzerine 23 Nisan 1897 tarihinde başmüfettiş sıfatıyla hareketi yürütmek üzere savaş yerine gönderildi.

Gazi Osman Paşa; yaverlik unvanı, mefharet, birinci rütbeden Mecidi ve imtiyaz nişanlarına ilave olarak papa da dahil kendisini takdir eden yabancı devlet başkanları ile hükümdarlar tarafından birinci rütbeden nişanlarla ödüllendirilmiştir. Osman Paşanın iki oğlu onu çok takdir eden II. Abdülhamit kızlarıyla evlenmiştir.

Gazi Osman Paşa, 5 Nisan 1900 tarihinde 68 yaşında vefat etti. Türbesi, Padişah II. Abdülhamid tarafından yaptırıldı. Cenazesi Fatih Camii avlusuna gömüldü.

Gazi Osman Paşa'nın ölümünün ardından anısına "Plevne Marşı" bestelenmiş, pek çok yere onun ismi verilmiştir.

 

TARİHTE BUGÜN

				5 Nisan Avukatlar Günü
1453				Fatih Sultan Mehmet'in donanması, İstanbul sularına geldi.
1794				Fransız devrimi önderlerinden Danton, idam edildi
1900				1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'ndaki ''Plevne Direnişi'' ile tanınan Gazi Osman Paşa öldü.
1925				Şeker fabrikalarının kurulmasına ilişkin kanun çıktı.
1925				Türk sinema ve tiyatro oyuncusu Sadri Alışık doğdu
1928				Tiyatrocu Haldun Dormen doğdu.
1930				Hindistan'da 300 millik yürüyüşünü tamamlayan Mahatma Gandhi, Dandi sahiline ulaştı.
1941				Anıtkabir için açılan proje yarışması sonuçlandı; Emin Onat ve Orhan Arda'nın teklif ettikleri proje seçildi.
1945				Müzisyen ve besteci Cem Karaca doğdu
1951				Amerika Birleşik Devletleri'nde, atom bombası sırlarını Sovyetler Birliği'ne verdikleri iddiasıyla Julius ve Ethel Rosenberg ölüm cezasına çarptırıldı.
1971				THKP-C li teröristlerin kaçırdığı iş adamı Mete Has 400 bin lira fidye karşılığı serbest bırakıldı.
1976				Tayvan Lideri Çan Kay-şek öldü
1984				Cidde-Şam seferini yapan bir yolcu uçağı Suriye uyruklu bir hava korsanı tarafından kaçırılarak Yeşilköy'e indirildi.
1991				Irak sınırına yığılan 250.000 Kürt sığınmacı Türkiye topraklarına geçti.
1991				İstanbul'da Irak Konsolosluğu önünde protesto gösterisi yapan gruba binadan ateş açıldı. 2 gösterici öldü.
1992				Bosna Hersek bağımsızlığını ilan etti
1994				Türk lirası yüzde 38,8 oranında devalüe edildi.. Dolar 32 bin 53 lira oldu.
1996				Ermenice yayın yapan Agos, İstanbul'da yayın hayatına başladı
1999				Bingöl Valisi Süleyman Kamçı'ya bombalı saldırıda bulunuldu. Olayda bir kişi öldü, 20 kişi yaralandı. İntihar saldırısını gerçekleştiren terörist parçalanarak öldü.
2000				Galatasaray taraftarları, kız arkadaşlarına laf attığı gerekçesiyle Leeds United taraftarlarına saldırdı. Olayda iki İngiliz öldü.