Bugün 31 Mart olunca, “Tarihte Bugün”de olağan olarak 31 Mart ayaklanmasından bahsedilmesi beklenir. Oysa 31 Mart ayaklanması 31 Mart’ta gerçekleşmemiştir. Rumi takvimle 31 Mart 1325'te gerçekleşmiştir. Bu da Miladi takvimle 13 Nisan 1909 tarihine denk gelmektedir. Dolayısıyla bugün sizlere farklı bir konudan bahsedeceğim…
31.Mart.2000
tarihinde resmi bir ziyaret için Hindistan'da bulunan Başbakan Bülent Ecevit, 16 yaşından beri bu
ülkeyi ziyaret etmeyi düşlediğini belirterek, "Rüyalarım gerçek oldu" demiş… Bu yabancı ülkeye giden
bir devlet adamının nezaket sözleri mi yoksa bir gerçeğin ifadesi mi?
Hindistan,
daha doğrusu Hindistanlı büyük şair Rabindranath
Tagore gerçekten Bülent Ecevit’in hayatında önemli bir yer tutar. Henüz 15 yaşında iken babası
Fahri Ecevit’in Bahçıvan adlı
bir şiir kitabı okuduğunu görür. Babası’nın da tavsiyesi üzerine okuduğu Tagore’un
bu kitabından çok etkilenir. Ardından aynı şairin Sebati Ataman’ın
çevirdiği Postane adlı oyununu okur. Bu oyun genç Ecevit’in Hint felsefesine ve Hint edebiyatına ilgi
duymasına yol açar..
Robert
Koleji’nde okurken, 1913’te Nobel
Edebiyat Ödüllü Tagore’un 1910’da yazdığı kitabı Gitanjali’yi (İlahiler)
keşfeder.. Bu destandan çok etkilenir kitabı çevirme isteği tüm benliğini
kaplar, Ancak şiiri, düz yazı olarak çevrildiğinde büyüsünden çok şey
kaybettiğin düşündüğünden onu Türkçeye şiir diliyle çevirmeyi kafasına koyar.
Henüz 16 yaşındayken bu büyük işi becerir… İlahi aşka yaslanan ve lirik
üslupla ‘mistik bir ağıt’ şeklinde kaleme alınan İlahiler, Ecevit'in
edebi duyarlılığının alt yapısının oluşmasında da etkili olmuştur.
Ecevit 16 yaşındayken çeviriyi tamamlamayı ve kitabı bastırmayı başardı. Henüz 16 yaşındayken gelen bu başarı doğal olarak genç Ecevit'i çok gururlandırdı. Kitabını önce anne ve babasına hediye etti, bir kitabı da o dönemin meşhur Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel'e şu ilginç ithaf notunu yazarak takdim etti;
"Kültür Başbuğumuz Hasan Ali Yücel'e;
Bu
çeviri Bülent Ecevit ve Ecevit ailesi için her zaman bir gurur kaynağı oldu.
CHP'nin Genel Başkanlığına seçildiğinde, oğlunun başarısının sırrını soran
gazetecilere annesi Nazlı Ecevit "O,
küçükken bile vaktini devamlı kitap okuyarak geçirirdi. Daha 16 yaşında
Tagore'un Gitangali'sini çevirmişti." Diye cevap verecekti…
Takvimler
1946 yılını gösterirken Bülent Ecevit sınıf arkadaşı Rahşan Aral ile
evlendikten sonra Londra Büyükelçiliği Basın Ataşeliği'nde kâtip olarak
çalışmaya başlamıştı. Londra görevi Ecevit için hayranı olduğu Tagore ile
yakınlaşmak için bir fırsattı. Bunun
için Bengalceyi ve Sanskrit dilini öğrenmek için ders almaya başladı. Bengalce'yi öğrendikçe Tagore'a kendini
daha yakın hissetmeye başladı. Bengalce sınıfındaki tek öğrenciydi. Bunun
rahatlığıyla Bengalce'yi doğrudan doğruya Gitanjali’den öğrenme isteğini
iletti.. Hocası da kabul edince Ecevit, Bengalce' dersleri sırasında Tagore'un 9 şiirini Bengalce orijinalinden Türkçeye çevirdi... Ecevit’i
Gitanjali’yi ilgi duymasının nedenlerinde birisi de onda Türk tasavvuf
edebiyatından izler bulmuş olmasıydı. Ecevit o yıllarda Tagore'un başka bir
kitabını da Avare Kuşlar ismiyle Türkçe’ye çevirmişti... Dolayısıyla Ecevit Hindistana’a giderken "Rüyalarım gerçek oldu" diyerek, yürekten gelen duyguların ifade ediyordu.
Ecevit’in
şiir çevirileri Tagore ile sınırlı kalmadı. T. S. Eliot, Ezra Pound ve
Rudyard Kipling’den de şiirler çevirdi…
Ecevit’in
şiirlerinden en fazla bilineni de olumlu-olumsuz en fazla eleştiri alanı da Rudyard Kipling’in IF şiirinden yaptığı
çeviridir. Ecevit’in Adam Olmak adıyla yaptığı bu çeviriye yapılan en büyük
eleştiri de; şiirin aslına tam sadık kalmamasıdır. Çeviri konusunda Can Yücel’e
atfedilen, benim de kadın açısından olmasa da çeviri açısından doğru bulup çok
sık tekrarladığım bir söz vardır; "Çeviri kadın gibidir, güzeli
sadık, sadığı güzel olmaz"… Hele şiirde, asla sadık olan gerçekten güzel
olmaz… Aslına kelime kelime sadık kalınan bir çevirinin şiir olması mümkün
değil… Şiir çevirisi aslında şiiri yeniden yazmak işlemidir… Can Yücel Hamlet
çevirilerinde kitaba adını “Çeviren” olarak değil “Türkçe Söyleyen” olarak
yazdırarak bu gerçeği çok yalın olarak ifade etmiştir… Bu şiirle ilgili
getirilen bir eleştiri de; şiiri yerlileştirdiği, deyiş kaydırması yaptığı
iddiasıdır.. Buna örnek olarak bu "ne çok iyi görün ne de bilgece
konuş" şeklinde ifade edilebilecek cümlesinin dilimize "kendini
evliya sanmadan” olarak çevrilmesi gösterilir… Bu konuda yazılmış önemli
makaleler de vardır. Rudyard Kipling’in Ecevit’in Adam Olmak şiiri bazı
çevirmenlerce “Eğer” adıyla çevrilmiştir. Bu şiirin 4-5 çevirisini (Emre
Kongar, Ahmet Bağışgil vb) okudum. Aslını anlayacak düzeyde İngilizcem olmadığı
için, hangisinin en sadık çeviri olduğunu söyleyemesem de beni bir şiir olarak
en fazla etkileyeninin Ecevit çevirisi olduğunu söyleyebilirim.
TARİHTE BUGÜN
31 Mart
1889- Paris'te, 1789 Fransız Devrimi'nin 100.
yıldönümü için, Gustav Eiffel tarafından yapılan Eyfel Kulesi açıldı.
1921-
Milli Mücadele'de Yunanistan işgaline karşı, İkinci İnönü Savaşı, Türk
ordusunun zaferiyle sonuçlandı.
1925- Şeyh Sait Ayaklanması'nın olduğu bölgede,
Divan-ı Harb tarafından verilen idam cezalarının ayrıca onay gerektirmeden
yerine getirilmesi hakkındaki kanun kabul edildi.
1928- Torbalı'da 7.0 büyüklüğündeki depremde 50 kişi
öldü.
1930- Afet (İnan) Hanım CHF’na üye oldu ve bir
partiye üye yazılan ilk kadın oldu.
1959- Adana'da İncirlik NATO üssünde bir Amerikan
askeri uçağı düştü;4 kişi öldü, 9 kişi yaralandı.
1961- "Akıl Hastası Ressamlar Sergisi"
Bakırköy Akıl Hastanesi'nde açıldı.
1965- Amerika Birleşik Devletleri hava üslerini
Vietminh gerillalarından korumak için 3500 deniz piyadesini Vietnam'a gönderdi.
1975- Şair, yazar Munis Faik Ozansoy, 64 yaşında
öldü.
1975- Süleyman Demirel başkanlığında Adalet Partisi,
Milli Selamet Partisi, Cumhuriyetçi Güven Partisi ve Milliyetçi Hareket
Partisi'nden oluşan Milliyetçi Cephe hükümeti göreve başladı.
1987- Petrol-İş sendikasının 32 işyerinde daha grev uygulamaya
başlamasıyla grevdeki işçi sayısı 9 bine, işyeri sayısı 57'ye yükseldi.
1992- Halkın Emek Partisi (HEP) kökenli 14
milletvekili Sosyaldemokrat Halkçı Parti'den (SHP) istifa etti. Anayasa
Mahkemesi Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'nun (DİSK) 12 Eylül
yönetimince el konulan malvarlığının iade edilmesine karar verdi.
1995- Kuzey Irak harekatını izleyen Reuters muhabiri
Fatih Sarıbaş ile Ajans France Press muhabiri Kadri Gürsel, Cizre-Nusaybin
yolunu kesen PKK militanları tarafından kaçırıldı.
2000- Resmi bir ziyaret için Hindistan'da bulunan
Başbakan Bülent Ecevit, 16 yaşından beri bu ülkeyi ziyaret etmeği düşlediğini
belirterek, "Rüyalarım gerçek oldu" dedi.
2015- Türkiye'de elektrik sistemi çöktü. 79 il
genelinde 10 saate kadar uzanan kesintiler yaşandı
2019- Mahalli seçimler yapıldı. Ak Parti büyük
şehirlerin çoğunu kaybetti
Yorumlar
Yorum Gönder