Besim Ömer Akalın ve 20 Martta Meydana Gelen olaylar

 

Günün Portresi

Besim Ömer Akalın

 Türkiye'de çağdaş doğum biliminin öncüsü. ülkedeki ilk doğum kliniğini açan, doğum üzerine ilk çağdaş kitabı yayımlayan, "Ebelerin ebesi" adı ile anılan; ebelik mesleğinin kurumsallaştıran, ülkede tıbbî yayıncılığı başlatan bilim insanı olan Besim Ömer Akalın 1 Temmuz 1862 günü İstanbul’da doğdu.

Babası Nardalı Ömer Şevki Paşa, ilk Osmanlı Meclis-i Mebûsan'ında Sinop milletvekiliydi; annesi Afife Hanım paşa kızıydı.

İlköğrenimini Priştine'de yaptı. Kosova Mülkî Rüştiyesini ve Kuleli Askerî Tıbbiye İdâdisi'ni bitirdi. Mekteb-i Tıbbiye-i Şâhâne'ye askerî tıbbiyel olarak okudu her yıl sınıf birinci olarak 1885'te bitirdi.

Bir süre askeri hekim olarak Yunanistan sınırında görev yaptı, daha sonra İstanbulda Tıp Okulu'nun doğum kliniğinde Mehmet Vahit Bey'in yanında öğretmen yardımcısı olarak çalıştı. Uzmanlık eğitimini Paris'te yaptı. Orada en tanınmış hocaların yanında asistan çalıştı. 1891 yılında uzman oldu.  Paris'teki deneyimlerini iki kitap halinde yayımladı.   "Doğum Tarihi" adlı kitabı, konusunda Türkiye'de doğumla ilgili ilk çağdaş eserdir. 

Paris'teki öğreniminin ardından yurda döndüğünde rütbesi generalliğe yükseltilen Besim Ömer, bir doğum kliniği açmak için defalarca talepte bulunduysa da bu talebi II. Abdülhamit tarafından reddedildi. 1892'de izinsiz olarak doğum kliniği açtı. Mekteb-i Tıbbiye yakınındaki üç odalı küçük bina ülkenin ilk doğum kliniğidir ve bu doğumhane 17 yıl hizmet verdikten sonra terk edilmiş ve Kadırga'daki daha büyük bir binaya taşınmıştır.

1895 yılında Ebe Okulu'nda öğretmen oldu. Ebelik alanında ilk kitaplar olan "Doğurduktan Sonra", "Ebe Hanımlara Öğütlerim" ve "Ebelik" adlı kitapları yayımlayarak çağdaş ebeliğin ülkedeki kurucusu oldu.

1899 yılında Doğum Kliniği Şefi oldu. II. Meşrutiyet ilan edildiğinde (1908) rütbesi albaylığa indirildi ama halk arasında "Paşa" olarak anılmaya devam etti.

Hemşireliğin Avrupa'daki gelişimini izleyen Besim Ömer Paşa, Türkiye'de kadınların çalışmasına ve meslek gereği dahi olsa erkeğe el sürmelerine engel olan anlayışın karşısında durarak Japonya'da ilk defa kadın hastabakıcı yetiştirilmesinde uygulanan yöntemi İstanbul'da uyguladı. 1911 yılında İstanbul'un en tanınmış ailelerinin kızlarını, derslerini kendisinin yürüttüğü Gönüllü Hastabakıcılık Kursu'na çağırdı. 6 aylık kurs gören Müslüman Türk kadınları, ilk defa yaralı askerlerin bakımına katılabildiler.

1912'deki Titanik faciasında bileti olmasına rağmen yolculuğa geç kaldığı için hayatı kurtuldu.

1910 yılında Tıp Fakultesi dekanı 1912 Sağlık Genel Müdürü oldu.

1913-1914 yıllarında halktan kadınlara hastabakıcılık kurslara açtı. Bu kurslarda 300 kadar hasta bakıcı yetişti. Çoğu I. Dünya Savaşı'nda Çanakkale cephesi ve diğer cephelerde yaralanan askerlere baktılar. Besim Ömer Paşa, Çanakkale Savaşı sırasında Kızılay Genel Müdürlüğü yaptı.

1919 yılında Darülfünun Emibi (rektör) seçildi. 1922 yılında Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'ye bir grup kız öğrenciyi kayıt ettirerek Türkiye'nin ilk kadın doktorlarının yetişmesine önayak oldu. 1928 yılında mezun olan 6 öğrenci; Dr. Suat Rasim, Dr. Fitnat Celal ve Dr. İffet Naim, Dr. Sabiha Süleyman, Dr. Hamdiye Abdürrahim, Dr. Müfide Kazım Hanımlar idi.

Kitapları ve verdiği eğitimler ile modern ebeliğin kurumsallaşmasında büyük rol oynamıştır. Ebelere verdiği önem nedeni ile bir dönem "ebelerin ebesi" adı ile anıldı. Tıp Fakültesinde verdiği dersler ile binlerce doktorun yetişmesinde katkısı oldu.

Sürekli yayınladığı "Nevsâl-i Âfiyet" yıllıkları ile tıbbi yayıncılığı başlattı.

Toplum sağlığı ve koruyucu hekimlik kavramlarına gündeme getiren, bu konuda çalışmalar başlatan ilk bilim insanıdır. Veremle Mücadele Cemiyeti, Türk Tıp Tarihi Kurumu, Himaye-i Etfâl Cemiyeti (Çocuk Esirgeme Kurumu), Süt Damlası, Türk Hastabakıcılar Cemiyeti, Hilâl-i Ahmer Cemiyeti(Kızılay) kadınlar kolu gibi pek çok sivil toplum kuruluşunun ya kurucuydu ya ilk başkanı.

400'den fazla bilimsel makalesi yayınlandı, 70'ten fazla kitap yazdı, çeşitli gazete ve dergilerde sürekli yazıları çıktı.

1933'teki üniversite reformu sırasında üniversite kadrosunun dışında kaldı.

1936’den vefat ettiği 19 Mart 1940 gününe kadar Bilecik Milletvekili olarak görev yaptı

1866 - Osmanlı Hükûmeti, Süveyş Kanalı'nın açılması konusunda izin verdi.

1877- İlk Osmanlı Meclisi’nin açılması

1914- I Dünya savaşının başlamasından kısa bir süre önce Murat Bey ile Cevat ( Boyer) Bey adlarında iki ortak İstanbul yakasında ilk sinema gösterimini Milli Sinemada yaptılar.

1919- İzmir Müdafaa-i Hukuk-u Osmaniye Cumhuriyeti'nin önceki gün açılan ve üç gün süren büyük Batı Anadolu Kongresi sona erdi. Dernek başkanlığına İzmir Belediye Başkanı Hasan Paşa, sekreterliğe Cami Bey (Baykut), saymanlığa da Moralızade Halit Bey getirildi. Derneğin Avrupa'ya gitmek üzere daha önce görevlendirdiği bir kurul İstanbul'da Padişah'la görüştü. Vahdettin İzmir'in Türklerden ayrılamayacağını, ilk fırsatta İzmir'e giderek milletiyle görüşeceğini söyledi.

1919- İngilizler, İzmir'de bütün Rum ve Ermeni tutukluları serbest bırakmak isteyince Türk tutuklular kendilerinin de serbest bırakılmalarını istediler. Rum ve Ermeni mahkumları bırakmadılar. Askeri birlikler Rum ve Ermenileri Türk tutukluların elinden zorla aldılar. Türk tutuklular, Yunanlılar İzmir'e çıkarma yapmaya başladığı 15 Mayıs sabahı Türk memurlarınca serbest bırakılacaklardır.

1919- Yapacakları miting yasaklanınca İstanbul İnas Darülfünunu (Üniversitenin kız bölümü) ile Asri Kadınlar Cemiyeti, Fatih Türbesi'nde bir anma töreni düzenleyerek İtilaf Devletleri'nin tutumunu protesto ettiler. İstanbul'un Türklerde kalacağını belirttiler. *

1920- Temsil Kurulu adına Mustafa Kemal imzasıyla vali ve komutanlara gönderilen genelgede,  yeni Meclis için seçimler yapılması istendi

1920- Mustafa Kemal, kolordu komutanlarından mümkünse İngilizlerden birkaç rehin alınmasını istedi. Rehin alınan İngiliz subayları, daha sonra Malta'daki Türk tutuklularla takas edilecektir.

1920- Harbiye Bakanı Fevzi Paşa, orduya yayımladığı bildiride, İstanbul'un işgali olayının Mondros Ateşkes hükümlerine aykırı olmadığını ileri sürdü. Kuvayı Milliye'yi "sergerde" olarak niteleyerek bunların, Osmanlı Devleti'nin çıkarlarına aykırı davrandığını da ileri süren Fevzi Paşa, Padişah'ın Anadolu'daki en yüksek komutanının, Bandırma'daki 14. Kolordu Kumandanı Yusuf İzzet Paşa olduğunu bildirdi

1921- Talat Paşa'nın cenazesi Berlin'de kaldırıldı. Cenaze töreninde, onun başbakanlığı döneminde resmi görevle İstanbul'da bulunan Almanlar ve Doğu milletlerine mensup kişiler bulundu.

1921- İçişleri Bakanlığı'nın TBMM'nde okunan tezkeresine göre, Van Kürtleri, büyük devletlere ve Ankara'nın Londra'daki delegelerine birer telgraf çekerek, Konferans'ta Kürtleri ancak TBMM delegelerinin temsil ettiğini bildirdiler.

1922- Türkiye'nin ilk Afgan Elçisi Fahrettin Paşa (Medine Müdafi Fahrettin Türkkan) ve maiyetindekiler, Kabil'e gitmek üzere Ankara'dan hareket ettiler

1940- Türk tıp profesörü, bilim insanı, sivil toplum örgütçüsü ve milletvekili Besim Ömer Akalın öldü

1965 - Merzifon'un Çeltek Linyit İşletmesi'ndeki grizu patlamasında; 69 işçi öldü, 58 işçi de yaralandı.

1971 - CHP Kocaeli Milletvekili Prof. Dr. Nihat Erim, partisinden istifa etti ve Başbakanlık'a atandı.

1975 - Tarihe Birinci Milliyetçi Cephe Hükümeti (MC) olarak geçen, dört sağ partiden (AP, MSP, MHP, CGP) oluşan koalisyon işbaşına geldi.

1980 - Ankara'da bir inzibat erini öldürme iddiasıyla yargılanan Erdal Eren ölüm cezasına çarptırıldı. Eren'in infazı, 18 yaşından küçük olduğuna ilişkin kemik raporu nedeniyle tartışmalara yol açtı.

1985 - Uluslararası PEN Yazarlar Birliği, Aziz Nesin'i onur üyeliğine seçti. Onur üyeliği belgesi, Arthur Miller ve Harold Pinter tarafından verildi.

1998 - Gazeteci Metin Göktepe'nin öldürülmesi davasında; beş polis, kastı aşan zor kullanarak ölüme sebebiyet verme suçundan 7 yıl altışar ay hapis cezasına çarptırıldı, altı polis ise beraat etti.

2006 - Azerbaycan Millî Direniş Teşkilatı kuruldu.

2016 - İstanbul Taksim'de bombalı patlama meydana geldi. 4 ölü ve 36 yaralı bulundu.

2018 - Siyasetçi ve bürokrat Hasan Celal Güzel vefat etti.