Günün Olayı
Çeçen-İnguş
Cumhuriyeti’nin bazı bölgelerini işgal eden Almanlar başkent Grozni’ye giremedi ve Stalingrad
yenilgisinden sonra Nazi birlikleri Kuzey Kafkasya’dan güçlerini çekmeye
başladı.
Savaşta
Sovyet güzleri hakim duruma geçmeye başladıktan sonra Stalin, Almanların Sovyet
topraklarındaki ilerleyişinden başta Çeçen ve İnguşlar olmak üzere bölgedeki
Kalmıklar, Balkarlar, Karaçaylar, Mesket Türkleri, Kırım Tatarları ve Volga
Almanlarını sorumlu tuttu. Stalin yönetimi tüm Çeçen ve İnguşların sürgün
edilmesi kararı aldı.
“Çeçen
ve İnguşların, Almanla ile işbirliği yaparak Sovyet yönetimine ve güçlerine
karşı savaştığını, komşu bölgelerdeki kolektif çiftliklere karşı haydutça
saldırılar düzenlediğini” ileri süren Stalin yönetimi, 23 Şubat 1944’te sürgün
kararını uygulamaya başladı.
Bu
karar gereğince 500 bin civarında Çeçen-İnguş, yük trenlerine bindirilerek
başta Sibirya ve Kazakistan olmak üzere Orta Asya’ya sürüldü. Her ailenin
yalnızca 20 kilo eşya taşımasına izin verildi. Rusya Sosyalist Federatif
Sovyetler Cumhuriyeti sürgüne gönderilenlerin evlerine, topraklarına ve
hayvanlarına el koydu. Evleri Rusya’dan getirilen Ruslara tahsis edildi. Bu
sürgün sırasında çok sayıda katliam gerçekleştirildi. Bunlardan biri de Haybah
köyünde gerçekleştirilen ve çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere 700 kişinin
ölümüne neden olan katliamdı. Sovyet polisleri Haybah köyünde yaşayan 700 kişiyi
kadın, erkek, ihtiyar, çocuk ayrımı yapmaksızın ahırlara doldurarak diri diri
yaktılar.
Sürgüne
gönderilenlerin yaklaşık yüz bini yük yolda soğuk ve açlıktan öldü.
Yerleştirildikleri yerlerde de iklim koşulları, ağır çalışma şartları ve salgın
hastalıklar sonucu ölenlerin sayısı arttı. Her 10 eve bir askeri gözlemci
verildi. Bulundukları yerden sadece üç kilometre uzaklaşabilme hakkı verilen
Çeçen ve İnguşlar, her ay güvenlik güçlerine kayıt yaptırmak zorundaydı.
Sovyet
yönetimi 26 Kasım 1948’de yayınladığı bir bildiriyle, sürgünlerin yurtlarına
geri dönme haklarından mahrum olduğu, süresiz sürgünde kalacaklarını duyurdu.
Stalin’den
sonra Sovyetler Birliği’nin başına geçen Nikita Kruşcev 25 Şubat 1956’da
yaptığı konuşmada, “Aklı başında bir insanın; kadın, çocuk, yaşlı, komünist ve
komsomol ayrımı yapmadan o bölgede
yaşayan herkesi, bazı kişilerin veya bir grup insanın yaptığı hareketlerden
sorumlu tutarak toplu halde sürgün edilmesini anlamak zordur.” Diyerek sürgünü
eleştirdi. Sürülenlerin vatanlarına dönüşüne izin verildi.
Ocak
1957’de SSCB Silahlı Kuvvetleri Başkanlığı ve Yüksek Sovyet Başkanlığı
kararnameleri ile Çeçen-İnguş Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti tekrar
kuruldu. Dağıstan ve Gürcistan’a verilen Çeçen toprakları da alındı ve
Cumhuriyet’e bağlandı. Çeçen ve İnguş
dillerindeki yer isimleri yeniden verildi. Çeçen ve İnguşların birçoğu
anavatanına ancak 1959 baharında dönebildi. 1959’da Çeçenlerin sadece % 60’ı ve
İnguş’ların da % 50’si anavatanlarında yaşıyordu.
23
Şubat 1944’te başlayan ve yüz bini aşkın can kaybının yaşandığı sürgün,
Çeçen-İnguş halkının tarihindeki en büyük felaketlerden biri olarak kayıtlara
geçti.
23 Şubatta Meydana
Gelen Olaylar
1653
- Batı Anadolu'daki şiddetli depremde, Denizli, Nazilli, Tire ve Uşak'ta evler
yıkıldı, binlerce kişi öldü ve yaralandı.
1878
- Tatar yazar Ayaz İshaki doğdu
1919
- İtalya'nın İzmir temsilcisi, Nurettin Paşa'yı ziyaret ederek İzmir'in
Yunanlılara verileceğini haber verdi "İtalyan yönetimine taraftar
olduğunuzu gösteriniz! . .. " dedi. Nurettin Paşa "Şimdilik hiç bir
devletin denetimine girmeyi düşünmüyoruz" karşılığını verdi.
1919-
Karadeniz bölgesinde toplanan bazı Rum ileri gelenleri Rum Karadeniz
Cumhuriyeti kurulması için çalışmayı kararlaştırdılar. Binyatoğlu, Kolossi,
Theodis imzalarıyla bu istek İstanbul'daki İngiliz Yüksek Komiserliğine de
bildirildi.
1920-
İngiliz Yüksek Komiseri Robeck'ten Curzon'a: Bizim aldığımız kararlara saygı
duymayan tek halk Türkiye halkıdır. Anadolu'daki bütün hareketleri Mustafa
Kemal tertipliyor. Milliyetçiler, kendi sultanlarına ihanet ediyorlar.
Müttefikleri kızdırıyorlar.
1921-
Mücahit Grubu'nun adı Muharip Grubu'na çevrildi. Genelkurmay'ın gizli haber
alma, casusluk ve karşı-casusluk işlerini yürütmek üzere 23 Eylül'de kurulan
örgütün adı, daha sonra Felah Grubu'na çevrilecek
1921
- Yunanlılar Yalova'yı üçüncü defa işgal etti. Kasaba kesin olarak 19
Temmuz1921'de kurtulacak.
1922-
Yunan Başbakanı Gunaris, Curzon'a bir mektup göndererek barışın geciktiğini,
Yunanistan'ın iktisadi kaynaklarının bütünüyle tükendiğini, Türklerin
silahlandığını, Müttefiklerin buna göz yumduğunu, yakında askeri harekâtın
başlayabileceğini, bunun Yunan ordusu için büyük bir tehlike olduğunu bildirdi.
1922-
Mebusların müteahhitlik yapmaları bir kanunla yasaklandı. Bu konuda önergenin
verildiği 18'de Meclis, mebusların dava vekilliği yapmalarını da yasaklamıştı.
1944
- Büyük Çeçen Sürgünü; bu sürgünle 500 bin Çeçen-İnguş, anavatanlarından Orta
Asya'ya sürüldü.
1945
- Türkiye - ABD ikili yardım antlaşması imzalandı.
1945
- Türkiye, Nazi Almanyası ve Japon İmparatorluğu'na savaş ilan etti.
1946
- Şair, bürokrat ve siyasetçi Ömer Bedrettin Uşaklı vefat etti
1971
– Şair Halit Fahri Ozansoy vefat etti
1977
- Ortadoğu Teknik Üniversitesi Rektörü Hasan Tan, Okulu kapattı. Öğrenciler,
jandarma gözetiminde yurtları terk etti. 14 Şubat'ta Rektör olarak atanan Hasan
Tan, öğrenciler tarafından protesto edilmişti.
1978
- Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD) kuruldu.
1988- Anayasa Mahkemesi’nin RP’nin kapatılmasına
ilişkin gerekçeli kararını açıkladı.
1994
- Cep telefonu şebekeleri hizmete açıldı.
2001
- Standart and Poors, Türkiye’nin kredi notunu düşürdü.
2005
- MERNİS-Kimlik Paylaşımı Sistemi Projesi, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ve
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da katıldığı törenle uygulanmaya başlandı.
2010
- Balıkesir'in Dursunbey ilçesine bağlı Odaköy'deki bir maden ocağındaki grizu
patlamasında 13 kişi öldü, 18 kişi yaralandı. (bknz. Odaköy maden kazası)
2020
- İran-Türkiye depremleri: İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nin Hoy ilinde
meydana gelen 5.8 Mw ve 5.9 büyüklüğündeki depremlerde İran'da 75 kişi yaralandı,
Van'da ise 10 kişi öldü, 50 kişi yaralandı.
Yorumlar
Yorum Gönder