28 Şubat ve Tevfik DURLANIK

 

Günün Portresi

Tevfik Durlanık

 Osmanlı Meclis-i Mebusanınde  ve TBMM’de Çankırı’yı temsil eden Tevfik Durlanık, 1871’de Çankırı’da doğdu. İlk ve orta öğretimini  Çankırı’da  tamamladıktan sonra İstanbul’a giderek Fâtih Medresesi’nde eğitim gördü 1896’da icazet aldı. 25 Mart 1903’te Sinop Müftülüğüne getirildi. Ayrıca Sinop Alâiye Medresesinde Müderrislik ve Alâiye Camisi Kürsü Şeyhliğini ek görev olarak yürüttü.

21 Nisan 1906’da yasak olan bir toplantının tertipçisi olduğu iddiasıyla görevden alınarak Çankırı’da ikamete memur edildi. 15 Şubat 1907’de Fizan’a sürgün edildi. Arkadaşları ile bir süre kaldıkları hapishanenin duvarını delerek kaçmayı başaran M. Tevfik Efendi, uzun ve maceralı bir yolculuktan sonra Afrika’ya, oradan İngiltere’ye, daha sonra da Fransa’ya geçmiştir. Paris’te bulunduğu sırada Meşrutiyetin ilan edildiğini öğrenmesi üzerine memlekete dönmüştür.

Meclisi Mebusan için 16 Ekim 1908’de yapılan seçimde Çankırı Milletvekili seçildi. Evkaf ve Defter-i Hâkanî Komisyonu başkanı (Tapu-Kadastro) olarak görev yaptı.

Meclisi Mebusan’ın 2. dönemde yeniden Çankırı Milletvekilliğine seçildi. Meclisin feshi üzerine Çankırı’ya dönerek Hazımiye Medresesinde müderrislik yaptı. Kasım 1914’te Bidayet Mahkemesi üyeliğine seçildi. Ancak 14 Aralık 1914’te açıklanmayan siyasi bir sebeple Mahkeme Heyetiyle birlikte görevden alındı. Sonradan bir kusuru olmadığı anlaşılarak görevine devam kararı alındıysa da memuriyete girmeyerek müderrislik ve vaizliği sürdürdü.

1 Ocak 1919’da İl Genel Meclisi azalığına seçildi. 20 Nisan 1919’da Çankırı Müftüsü oldu. Bu görevde iken Meclis-i Mebusan’ın son dönemine tekrar Çankırı Milletvekili seçilerek 1 Ocak 1920’de Meclise katıldı. İstanbul’un işgalinden sonra Meclisin feshi üzerine Çankırı’ya döndü ve tekrar Çankırı Müftüsü oldu.

Meclis-i Mebusan üyelerinin Ankara'da oluşturulan TBMM’nin otomatik üyeleri olması nedeniyle Heyeti Temsiliye’nin talebi üzerine Ankara’ya geldi ve 24 Temmuz 1920’de TBMM Genel Kuruluna Çankırı Milletvekili olarak takdim edildi. Mecliste İrşad, Şer’iye-Evkaf, İktisat, Anayasa, Tapu-Kadastro Komisyonlarında ve Memurin Muhakematı Tetkik Kurulunda çalıştı. 2. toplantı yılında Tapu-Kadastro, 3. toplantı yılında Şer’iye-Evkaf Komisyonunun Başkanlığını yaptı. Bu arada 21 Eylül 1920’de Konya İstiklal Mahkemesi Üyeliğine seçildi ve 18 Şubat 1921’e kadar bu görev yürüttü. Dönem içinde 9’u gizli oturumlarda olmak üzere kürsüde 93 konuşma yaptı. 4 soru önergesi verdi. Mecliste Hacı Tevfik Efendi olarak anılırdı.

Milletvekilliği sona erince yeniden hizmet isteminde bulunması üzerine 12 Temmuz 1923’te Çankırı vaizliğine tayin edilmiştir. Kendi isteği ile 18 Kasım 1932’de emekliye ayrıldı. Sonraki hayatını tarımla uğraşmak ve okumakla geçirdi. 29 Şubat 1944’te vefat etti ve Çankırı’da toprağa verildi. Evli olup yedi çocuk babası idi.

 

28 Şubatta Meydana Gelen Olaylar

1528 – Macar Kralı ile yapılan anlaşma sonucu Macaristan Osmanlı himayesine girdi.

1855 - 1855 Bursa Depremi meydana geldi.

1870 - Osmanlı padişahı Abdülaziz "Bulgar Eksarhanesinin" (Rumlardan bağımsız Bulgar Ortodoks Kilisesi) kurulmasına izin verdi.

1886 - Eğitimci, yazar, hattat, siyasetçi ve Cumhuriyet döneminin ilk rektörü İsmail Hakkı Baltacıoğlu doğdu.

1892 –Tiyatro Sanatçısı ve yönetmeni Muhsin Ertuğrul doğdu.

1898 - Millî takımın ve Fenerbahçe'nin efsane futbolcusu FB Başkanlarından Zeki Rıza Sporel doğdu.

1919- İngiliz haberalma örgütü yüzbaşısı Hoyland, İstanbul'da İngiliz Askeri Haberalma Merkezi'ne verdiği raporda, Mustafa Kemal, Fevzi, Halil, Kazım Karabekir Paşalarla İsmet Bey'in de içinde bulunduğu bazı kişilerin İstanbul'dan sürülmesini istedi.

1920 - Meclis Başkanı Reşat Hikmet Bey, yatmakta olduğu Tıp Fakültesi'nde öldü.

1920 - Londra Konferansı'nda Lloyd George, İstanbul Hükümeti'nce gerekli bazı tedbirler alınıncaya kadar, başbakan, Harbiye bakanı ve öteki bazı bakanların tutuklanmasını önerdi. Toplantıda, Türk milli hareketinin gitgide tehlikeli olmaya başladığı görüşüne varıldı

1920- Bakanlar Kurulu, General Milne'in Akbaş Cephaneliği olayı üzerine verdiği bir notayı görüştü. Milne, Çanakkale alanı da içinde olmak üzere, İzmit-İstanbul arasındaki alanda bulunan bütün silah depolarından Osmanlı muhafızlarının kaldırılmasını, Çanakkale'de İtilaf Devletleri tarafından işgal edilen alan içinde hiç bir Osmanlı askerinin kalmamasını istiyordu.

1920 - Ermeniler Kars'ta Zaruşat (Arpaçay)'a karşı yeniden saldırıya geçtiler. Türk kaynaklarına göre 28 köyü yakan Ermeniler 2.000 kişiyi de öldürdüler, genç ve güzel kızlardan birçoğunu Gümrü ve Kars'a götürdüler

1921- Sevr Anlaşması'nda değişiklik yapılması konusundaki İtilaf Devletleri'nin önerisi, Yunanistan Parlamentosu'nda oybirliği ile reddedildi. Konuşan milletvekilleri, değişiklik planına şiddetle çattılar. Trakya ve Batı Anadolu'nun Yunanistan'dan koparılamayacağını, İstanbul'un, Yunan imparatorluğunun gelecekteki başkenti olduğunu ileri sürdüler.

1921 - TBMM'de ilk bütçe kabul edildi.

1922- 7 Şubat'ta kurulan Osmanlı Hanedan Meclisi, ilk toplantısını yaptı. Toplantıda Başbakan, İçişleri Bakanı ve Şeyhülislam hazır bulundu

1942 - İstanbul Vezneciler'deki Zeynep Hanım Konağı (İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi binası) tamamen yandı.

1945 - Türkiye, Birleşmiş Milletler Beyannamesi'ni imzaladı.

1953 - Türkiye, Yunanistan ve Yugoslavya arasında, Balkan Paktı adıyla Dostluk ve İşbirliği Antlaşması, Ankara'da imzalandı.

1949 - İstanbul Şehzadebaşı'nda Özel Gazetecilik Okulu açıldı.

1958 - Besteci ve orkestra şefi, İstiklâl Marşı'nın bestecisi Osman Zeki Üngör öldü.

1960 – Ereğli Demir Çelik Fabrikasının kuruluşuna dair 7462 Sayı Kanun yürürlüğe girdi.

1967 - Anadol marka ilk Türk otomobili 26.800 liradan piyasaya sürüldü.

1975 - Londra'da metro kazası: 43 kişi öldü.

1980 - Yurt dışında çalışan vatandaşlara dövizle askerlik yapma imkânı tanıyan yasa TBMM'de kabul edildi.

1985 - Sanat tarihçisi Mazhar Şevket İpşiroğlu öldü.

1986 - İsveç başbakanı Olof Palme, bir suikast sonucu öldürüldü.

1997 - Türkiye Millî Güvenlik Kurulu'nun 9 saat süren toplantısında 28 Şubat kararları alındı. Bu kararlarda, irtica Türkiye'nin önündeki en büyük tehlike olarak belirtildi.

2001 - Ulusal Bank'a el konuldu.

2002 - Hindistan'ın Ahmedabad kentinde Hinduların ateşe verdiği, Müslümanlara ait evlerde 55 kişi öldü.

2003 - Ankara Bir Numaralı Devlet Güvenlik Mahkemesi, kapatılan DEP'in 4 eski milletvekilinin yeniden yargılanma istemini kabul etti.

2007 – Eski Cumhurbaşkanı Evren Türkiye eyalet sistemine geçebilir dedi.

2008 - Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanı Robert Gates Ankara'ya geldi ve Türkiye'nin Irak'a düzenlediği Güneş Operasyonu'yla ilgili olarak temaslarda bulundu.

2015 - Romancı, senaryo ve öykü yazarı Yaşar Kemal öldü.