11 Şubatta Meydana Gelen Olaylar- Adalet Partisinin Kuruluşu

Günün Olayı

Adalet Partisinin Kuruluşu

 27 Mayıs Darbesi sonrası Demokrat Parti kapatılmış yönetici ve milletvekilleri Yassıada'da hapsedilmiş, Adnan Menderes, Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu idam edilmişti.

Demokrat Parti taraftarları kendilerini sahipsiz hissediyorlar, CHP’yi ihtilali yaptıran parti olarak gördükleri için kendilerini temsil edecek bir parti kurulmasını bekliyorlardı.

Adalet Partisi, kapatılan Demokrat Parti'nin (DP) takipçisi olduğu iddiası ile  böyle bir ortamda siyaset sahnesine çıktı. 27 Mayısçılar tarafından emekli edilen emekli orgeneral Ragıp Gümüşpala’nın liderliğinde,  Tahsin Demiray, Ethem Menemencioğlu, Emin Açar ,Mehmet Yorgancıoğlu, Muhtar Yazır, Cevdet Perin, Necmi Ökten ve Kamuran Evliyaoğlu gibi Demokrat Parti'nin bazı eski mensuplarıyla ile Akif Eyidoğan, Şinasi Osma,İhsan Gürsan, Halit Ağca ve Dr. İhsan Önal gibi siyasette yeni yüzler, 11 Şubat 1961'de bir dilekçe vererek Adalet Partisi'ni kurdular. Milli Birlik Komitesi (MBK) tarafından siyasi partilerin "demokrat" adını kullanması yasaklandığından, partiye Adalet Partisi adı verildi.

AP, kurulduğu yıl içerisinde 61 ilde teşkilatını tamamlayıp 15 Ekim 1961 seçimlerine katıldı. DP seçmeninin oylarına Ekrem Alican’ın başkanlığında kurulan Yeni Türkiye Partisi talipti. Ama YTP’nin de ihtilal yönetiminin kontrolünde olduğu inancı hâkimdi. Adalet Partisinin Genel Başkanının asker kökenli olması da DĞ seçmeninin tamamen AP’ye yönelmesini engelledi. DP seçmeni oylarını iki parti arasında paylaştırdı. Ama aslan payını AP aldı. AP %34,8 oy toplayarak 450 üyeli TBMM'de 158 milletvekilliği, 150 üyeli Cumhuriyet Senatosu'nda ise 70 senatörlük aldı. Seçim sonuçları neticesinde, birinci parti olarak çıkan Cumhuriyet Halk Partisi'nin genel başkanı İsmet İnönü liderliğinde Cumhuriyet tarihinin ilk koalisyon hükûmeti olan CHP-AP koalisyonu kuruldu.

AP genel başkanı Ragıp Gümüşpala'nın 6 Haziran 1964'teki vefatının ardından 27-29 Kasım 1964 tarihlerinde yapılan Genel Kurula kadar partiyi genel başkan Vekili Saadettin Bilgiç yürüttü. Genel Başkanlık için deneyimli politikacı, partinin genel başkan yardımcısı Sadettin Bilgiç ile DSİ Eski Genel Müdürü Süleyman Demirel yarıştı. Sadettin Bilgiç taraftarlarının Demirel’in Mason olduğu yolundaki propagandasına rağmen Süleyman Demirel büyük bir sürpriz yaparak Genel Başkan seçildi.   Süleyman Demirel liderliğindeki Adalet Partisi 1965'te İsmet İnönü başbakanlığındaki Cumhuriyet Halk Partisi hükûmetini düşürdü. Demirel 1965 seçimlerinde Adalet Partisi'ni birinci parti yaptı ve meclise oyların %52,9'u olan 4.921.236 oyla 240 milletvekili seçtirdi. Senatoya ise Adalet Partisi'nden 97 senatör seçildi. Bu sonuçlarla I. Demirel hükûmeti kuruldu. 1969'da partinin oy oranı düştüyse de 1965 seçimlerinde geçerli olan Milli Bakiye Sistemi yerini d'Hont Sistemi'ne bıraktığından Adalet Partisi'nin milletvekili sayısı arttı. Böylece Adalet Partisi 1969 seçimlerinde oyların %46,5'ini almasına rağmen parlamentoya 256 milletvekili soktu.

1970 yılının Şubat ayı bütçe görüşmelerinde, partili bazı milletvekilleri ve senatörler bütçeye ret oyu vererek II. Demirel hükumetini düşürdüler. Bunlardan 41 kişi partiden ayrılarak, Ferruh Bozbeyli başkanlığında Demokratik Parti'yi kurdular.

60'lı yılların sonuna yaklaşılırken tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de sağ-sol çatışmaları, öğrenci hareketleri, işçi mitingleri ve Amerikan aleyhtarlığı artmıştı. Kısa bir süre sonra, Türk Silahlı Kuvvetleri 12 Mart 1971 muhtırasıyla Süleyman Demirel'i başbakanlıktan uzaklaştırdı ve Adalet Partisi'ni iktidardan düşürdü.

Daha sonra Adalet Partisi tek başına iktidara gelemedi. 1973 ve 1977 seçimleri sonrası koalisyon hükümetleri kuruldu.

12 Eylül 1980 Darbesi sonrası Adalet Partisi diğer partiler ile birlikte kapatıldı. Siyasi yasakların kalkmasıyla CHP ve MHP yeniden kurulmasına rağmen AP’li politikacılar Doğru Yol Partisinde siyasete devam ettiler…

Adalet Partisi, 9 Ekim 2015 tarihinde Prof. Dr. Vecdet Öz ve arkadaşları tarafından ilk logosuna çok benzer bir logoyla yeniden kurulmuşsa da iki partinin birbirinin devamı olduğunu söylemek zordur.

11 Şubatta Meydana Gelen Olaylar

1681- Osmanlı Rus barış anlaşması imzalandı

1888 - İstanbul'un Avrupa'ya açılan kapısı Sirkeci Garı'nın inşası büyük bir devlet töreniyle başladı.

1919- Fransızlar, İngilizlerin kendi başlarına istedikleri tedbirleri almalarını istemiyor. Fransız işgal kuvvetleri Komutanı d'Esperey, İngiliz Yüksek Komiseri Calthorpe'a bir mektup yazdı: "Tutuklama tedbirlerini yalnız Türk makamları alabilir." dedi.

1920- Maraş'ta: General Querette, ateşkes istemeye giden Dr. Mustafa Bey'den ateşkes şartları olarak şehrin Fransızlara teslim edilmesini, Türk ve Ermenilerin geçici bir hükümet kurmasını, silah teslimi yapılmasını istedi. Bunların yarın yazılı olarak bildirileceğini söyledi. Dr. Mustafa, görüşmeden dönerken Ermeniler tarafından öldürüldü. Fransızlar, daha önce aldıkları karar gereğince, gece şehri terk etmeye başladılar. Sabaha kadar da Maraş'ı top ateşine tuttular. Berrak bir havada, ay ışığı altında çekilen Fransızlara 8.ooo'den fazla Ermeni de katıldı. Maraş alevler içinde yanıyor

1920-  Silah sevkedildiğini ileri sürerek ı Şubat'ta Bandırma'ya çıkan İngiliz kuvvetleri, buradan çekilmek zorunda kaldı. 200 İngiliz askeri, gemi ile İstanbul'a gitti. İngilizlerin Bandırma'dan çekilişi Kuvayı Milliye'nin bir başarısı olarak değerlendiriliyor ve Ankara'nın nüfuzunu güçlendiriyor

1920- Emlâk, arazi ve ailesini geride bırakarak savaşa giden erkek Müslümanların yokluğunu fırsat bilerek, Rusya'dan silahlı olarak dönen Ermeni ve Rum çetelerinin Ünye'nin Kiraztepe, Üçpınar,Köklük, Havzıkara ve Ballık köylerine girerek yaslı, kadın, çoluk çocuk ayırdetmeksizin ahâliyi tereddütsüzce katlettiler.

1926 - Siirt Milletvekili Mahmut Soydan'ın kurduğu Milliyet gazetesi, yayımlanmaya başladı.

1936 - İstanbul'da kar fırtınası; binalar yıkıldı, 120 kadar tekne battı ve Unkapanı Köprüsü parçalandı.

1941 - Ecnebi Musevilerin Türkiye'den transit geçmeleri hakkında kararname yayımlandı; tabiiyetlerinde bulundukları devletler tarafından kısıtlama getirilmiş ecnebi Museviler, ancak konsolosluklardan transit vizesi alarak Türkiye topraklarından geçebilecekler.

1957 - Gazeteci Metin Toker tutuklanarak ceza evine girdi. Metin Toker, Demokrat Parti (DP) İstanbul Milletvekili ve eski Devlet Bakanı Mükerrem Sarol ile Akis dergisi arasındaki davadan hapis cezasına çarptırılmıştı. Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı İsmet İnönü, "Damadımın tutuklanması haberine üzülmedim, bu şerefli bir mahkümiyettir" dedi.

1959 - Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla ilgili Zürih Antlaşması, Türkiye ile Yunanistan arasında imzalandı.

1961 - Adalet Partisi, Ragıp Gümüşpala'nın başkanlığında kuruldu.

1964 - Limasol'da (Kıbrıs) Rumlarla Türkler arasında çarpışmalar başladı.

1965 - Yeni Adana gazetesi, Dünya Basın Başarı Ödülü'nü kazandı.

1969 - Amerikan 6. Filosu'nu protesto gösterileri sürüyor; 1969'da üniversite öğrencileri Beyazıt Kulesi'ne üzerinde Vedat Demircioğlu'nun resmi bulunan bir bayrak çekti. Vedat Demircioğlu, 6. Filo'nun 1968'deki gelişinde öldürülmüştü.

1970 – Kore’de çarpışan Türk Kuvvetleri komutan Tahsin Yazıcı vefat etti.

1981 - İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi, şarkıcı Cem Karaca, Melike Demirağ, Şanar Yurdatapan, Sema Poyraz ve Selda Bağcan hakkında gıyabi tutuklama kararı verdi. Sanatçılar yabancı ülkelerde Türkiye aleyhine propaganda yapmakla suçlanıyorlardı. Selda Bağcan teslim oldu ve serbest bırakıldı.

1992 - Hikmet Tanyu, Akademisyen, şair ve yazar (d. 1918)

1998 - Türkiye'de 12 kentte bulunan 78 kumarhane kapatıldı. Kapatma kararı "Turizm Teşvik Yasası'nda Değişiklik Yapılması Hakkındaki Yasa" uyarınca alındı.

1999- Özel uçak kiralayarak Tansu Çiller’in evine gül yağdıran DYP milletvekili aday adayı Kıvanç Özel’in karşılıksız çekten mahkûm olduğu öğrenildi

2006 - Alman arkeologlar, Şanlıurfa'daki Göbekli Tepe Mabedinde, insanlığın en eski haber sistemi olarak tanımladıkları ve günümüzde kullanılan yazının ilkel biçimi olan işaretler buldular.

2008 - Almanya'nın Ludwigshafen kentindeki bir apartmanda çıkan yangında ölen dokuz Türk'ün cenazesi Gaziantep'te toprağa verildi.

2015 - Üniversite öğrencisi Özgecan Aslan, tecavüze uğrayarak öldürüldü. Olay Türkiye'de kadın hakları eylemlerine dönüştü.