30 Ocakta Meydana Gelen Olaylar ve Nezahat Onbaşı

 

Günün Portresi

Nezahat Onbaşı

 

İstiklal Madalyası verilmesi TBMM’nin 30 Ocak 1921 tarihli oturumunda gündeme gelen, böylece İstiklal Madalyası verilmesi ilk teklif edilen gazi olan Nezahat Onbaşı, ne yazık ki İstiklal Madalyasını en son alan İstiklal Savaşı gazisi olur. İstiklal Madalyası 2013 yılında torununun kızına takdim edilir…

Nezahat Onbaşı 1909 yılında İstanbul’da doğdu, annesi Hadiye Hanım I. Dünya Savaşı yıllarında veremden ölünce Babası onu cepheye beraberinde götürmek zorunda kaldı. Babası Hafız Halit Bey ile Çanakkale Savaşı'na katılan Nezahat, daha sonra babasının emrindeki 70. Alay ile Milli Mücadele'de yer aldı. Ata binmeyi ve silah kullanmayı savaş meydanlarında öğrendi.

Babasının yanında Geyve Savaşı, Konya İsyanı, I. ve II. İnönü Savaşları ile Sakarya ve Gediz muharebelerine katıldı. İlk asker elbisesini 1920 yılında giydi. İlk silahını, cephede karşılaştığı Çerkes Ethem hediye etti. Yunan kuvvetlerinin “Kızlı Alay” dedikleri  600 kişilik 70. Alayın simgesi haline geldi. Alayı ziyareti eden Mustafa Kemal Paşa’nın takdirlerinin muhatabı oldu.

Türk ordusunun Yunanlara karşı ilk yenilgiyi aldığı cephelerden birisi olan Gediz Cephesi’nde kaçan askerlerin geri döndürülüp birliğin toparlanmasında rolü oldu; "Ben babamın yanına ölmeye gidiyorum, siz nereye gidiyorsunuz?" sözleri ile askerlerin önüne dikilmesi onun bir savaş kahramanı olarak tarihe geçmesini sağladı. Bu olaydan sonra henüz 12 yaşında iken tümen komutanı Ahmet Derviş Paşa tarafından onbaşılığa terfi ettirildi.

Nezahat Onbaşı’nın kahramanlık hikâyesi savaş yıllarında TBMM’de tartışıldı. 30 Ocak 1921 günü yapılan 140. oturumun birinci celsesine Bursa mebusu Emin Bey, ilk İstiklal Madalyası’nın Nezahat Onbaşı’ya takdimini teklif etti. Emin Beyin Önergesi şöyleydi;

"Büyük Millet Meclisi Riyâsetine, Muhtelif cephelerde, bilhassa son Gördes ve İnönü muhârebelerinde bilfiil çarpışmalara katılan ve her an askerleri teşcî eden 70. Alay Kumandanı Hâfız Hâlid Bey'in kerîmesi (kızı) 12 yaşlarındaki Nezahat Hanım'a ilk İstiklâl Madalyası'nın verilmesini teklif ve bu teklifin hey'et-i umumiyenin tasdikine arz edilmesini ricâ ederim."

Madalya takdimine dair karar zabıtlara geçmiş, ancak madalyanın takdimi ancak 92 yıl sonra onun ölümünden sonra  gerçekleşebilmiştir.

Nezahat Onbaşı, savaştan sonra babası ile İstanbul'da yaşadı. Önce Bursa Amerikan Kız Koleji’nde, ardından İstanbul Kumkapı'da açılan Fransız Jan Dark Enstitüsü'nde öğrenim gördü. Babasının ikinci evliliği üzerine okuldan alındı, ortaokuldan sonra eğitimine devam etmedi. 1931 yılında Yüzbaşı Mehmet Rıfat Bey ile evlendi. Çift, Soyadı Kanunu çıktığında “Baysel” soyadını aldı ve iki kız çocuğu sahibi oldu. Nezahat Hanım, hayatını subay eşinin görev yaptığı Tokat, Amasya, Bursa, Ankara ve İstanbul’da sürdürdü. Yarım bıraktığı eğitimini, eşinin Atatürk’ün Yaveri olarak Ankara’da bulunduğu yıllarda tamamladı. 1936’da Ankara İsmet İnönü Kız Enstitüsü’nden mezun oldu.

Kamuoyu, 1944 yılında Samet Ağaoğlu'nun “Kuvayı Milliye Ruhu” adlı kitabıyla Nezahat Onbaşı'nın hikâyesinden haberdar oldu. Kendisi ile görüşen gazeteci Kadri Kayabal, onun Kurtuluş Savaşı günleri ile ilgili belgeleri ödünç almış, ancak kaybetmişti. Böylece onbaşılık belgesi kaybolduğu için İstiklal Madalyası alamadı ancak konu bir gazete tarafından gündeme getirilince 1986 yılında Dolmabahçe Sarayı'nda düzenlenen bir törenle TBMM başkanı Necmettin Karaduman tarafından takdir beratı sunuldu.

24 Eylül 1994 tarihinde Gülhane Askeri Tıp Akademisi'nde hayatını kaybetti. Cenaze töreni, askeri törenle Karacaahmet Mezarlığı’na defnedildi.

Nezahat Onbaşı'nın hayatı ve istiklal madalyasını almadan ölümü, Ozan Bodur’un "Meclis'in Unuttuğu Kahraman Nezahat"  kitabı ile yeniden gündeme geldi.2013 yılında Meclis Başkanı Cemil Çiçek, gecikme için özür dileyerek Baysel’in torunu Şebnem Üçok'un kızı Gizem Ünaldı'ya 95 bin 262'inci İstiklal Madalyası’nı taktı.

 

30 Ocakta Meydana Gelen Olaylar

1919 - Paris Barış Konferansı'nda İtilaf Devletleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanmasını kararlaştırdılar.

1919 -İstanbul'da İttihatçıların evleri abluka altına alınarak tutuklanmalarına başlandı. Hüseyin Cahit, Hüseyin Canbolat, Kara Kemal, Hüseyin Kadri, Tev- fik Rüştü, Hamallar Kahyası Ferit, Ziya Gökalp, Mithat Şükrü başta olmak üzere 27 ittihatçı Bekirağa Bölüğü'ne kapatıldı. Tutuklamalar, İngiliz Yüksek Komiseri'ne göre "çok iyi bir başlangıç".

1919 - İngiltere, Fransa, ABD, İtalya temsilcilerinden meydana gelen Yüksek Konsey, Ermenistan, Suriye, Mezopotamya, Filistin, Arabistan ve Kürdistan'ın Türkiye'den ayrılması ve himaye sisteminin kabulünü kararlaştırdı.

1920 -23 Ocak'ta başlayan Türk Matbuat Kongresi sona erdi. Emine Samiye Hanım yönetim kuruluna seçilen ilk kadın oldu

1920- Anadolu'ya silah kaçırmak amacıyla bazı subaylar İstanbul'da Namık Grubu'nu kurdular

1921- Askerler arasında Türk Jandarkı diye adlandırılan 1 2 yaşındaki Nezahat'a cephedeki yardımlarından dolayı istiklal madalyası verilmesi konusu Başbakanlığa havale edildi

1923 - Lozan’da Türkiye ile Yunanistan arasında askeri ve sivil esirler ile din esasına dayalı azınlıkların değişimi konusunda iki sözleşme imzalandı

1930 - Millî İktisat ve Tasarruf Cemiyeti kuruldu.

1942 - Türkiye'de pasta yapımı ve ticareti yasaklandı, stokçulara uygulanacak cezalar belirlendi.

1943 - Churchill Adana’ya gelerek, İsmet İnönü ile "Adana Görüşmesi" olarak bilinen görüşmeyi gerçekleştirdi.

1951 - Sağlık Bakanı Ekrem Üstündağ, bakımsızlıktan her yıl 300 bin yurttaşın hayatını kaybettiğini açıkladı.

1952 – Kibrit tekeli kalktı. Türkiye’de kibrit yapımı, ithali ve satışı serbest bırakıldı.

1955 - Akademisyen ve Atatürk’ün Doktoru Mim Kemal Öke vefat etti.

1967 - İlk resmi televizyon yayını Ankara'da yapıldı.

1969 - Türkiye'de ilk böbrek nakli, Beyoğlu Devlet Hastanesi'nde Yusuf Özer adlı hastaya yapıldı. Ancak Yusuf Özer, kendisine takılan böbreğin bir akıl hastasından alındığını öne sürerek savcılığa başvurdu.

1975 - THY'nin İzmir-İstanbul seferini yapan Bursa uçağı Marmara Denizi'ne düştü: 41 kişi öldü.

1978- Doğu Perinçek liderliğinde Türkiye İşçi ve Köylü Partisi kuruldu.

1980 - Yabancı bankaların Türkiye'de şube açmaları Yabancı Sermaye ile ilgili kanun kapsamına alındı. Banka şubelerine kârlarını transfer etme hakkı tanındı.

1985 - Ege Denizi'nde düzenlenen "Deniz Kurdu-85" tatbikatı sırasında, bir tank çıkarma gemisi fırtına yüzünden battı: 39 denizci öldü.

1987 - Bakanlar Kurulu, askerlik yasasındaki yeni düzenlemeyi onayladı. Çağdışı kalma yaşı 46'dan 41'e indirildi, mesleği öğretmen olanlar, askerliğini öğretmen olarak yapacak; her isteyen bedelli askerlikten yararlanacak.

1991 – General Hulusi Sayın evinin önünde uğradığı silahlı saldırı sonucu şehit oldu.

2000 – Fazilet Lideri Kutan; bazı çevrelerin" ülkede suni gündem maddeleri yarattığını kaydeden Kutan, bunlara "Adnan Hoca, İBDA-C ve Hizbullah olayını" örnek gösterdi.

2004 - Kapatılan RP'ye yönelik ''Kayıp Trilyon Davası''nda mahkum olan Saadet Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan, Saadet Partisi üyeliği ve genel başkanlık görevinden ayrıldı.

2005 - Irak'ta 50 yıldır ilk kez çok partili seçimler yapıldı. Sünniler seçimi boykot etti. Seçimin galibi Şiiler oldu. Celal Talabani, ülkenin ilk Kürt asıllı Devlet Başkanı seçildi. Şii İbrahim el-Caferi de Başbakan oldu.

2016 - Türkiye'nin 28 Mart 2007 tarihinde imzaladığı Suç Gelirlerinin Aklanması, Araştırılması, El Konulması, Müsaderesi ve Terörizmin Finansmanına İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı, kabul edilerek yasalaştı.