1 HAZİRAN

Günün Olayı

Türk Hava Kuvvetlerinin Kuruluşu

1 Haziran 1911

Dünyanın ilk askerî havacılık teşkilatlarından biri olan Türk Hava Kuvvetlerinin tarihçesi, 1909 yılına kadar uzanmaktadır. Türk ordusunda havacılıkla ilgili ilk çalışmalara 1909 yılında başlanmış, 1910 yılında bu çalışmalar geliştirilmiş ve Avrupa’ya bir inceleme kurulu, Paris’te toplanan Uluslararası Havacılık Konferansı’na da bir heyet gönderilmiştir. 1910 yılı sonlarına doğru ise, artık Türk ordusunda havacılık konusunda kesin karar verilmiş ve havacı personel yetiştirilmek üzere birkaç subayın Avrupa’ya eğitime gönderilmesi öngörülmüştür. Ancak, Türk ordusunun yüksek komuta katında havacılık alanında alınan bu önemli karara rağmen, ülkenin o tarihlerde içinde bulunduğu mali zorluklar nedeniyle gerekli ödenek bulunamamış ve 1910 yılında bu emrin gereği yerine getirilememiştir. 

1911 yılında, Kurmay Yarbay Süreyya (İlmen) Bey, havacılık teşkilatını kurmakla görevlendirilmiş ve Türk Ordusunun ilk resmî havacılık kuruluşu da, Harbiye Bakanlığı Fen Kıtaları Müstahkem Mevkiler Genel Müfettişliğinin 2’nci şubesi bünyesinde "Havacılık Komisyonu" adıyla 1 Haziran 1911 tarihinde faaliyete geçirilmiştir. Böylece, günümüzdeki modern havacılığın başlangıcı olarak kabul edilen, Wilbur ve Orwille Wright kardeşlerin ilk motorlu uçağı havalandırmayı başardıkları 17 Aralık 1903 tarihinden sekiz yıl sonra Türk Hava Kuvvetlerinin temelleri atılmıştır. 1 Haziran 1911 Tarihi de Hava Kuvvetlerimizin kuruluş tarihi olarak benimsenmiştir. 1909-1912 yılları arası askerî havacılık teşkilatlarını kuran ABD, Fransa, İngiltere, Almanya, İtalya, Avusturya ve Rusya ile hemen hemen aynı yıllarda Türk askerî havacılık teşkilatı da dünya havacılık teşkilatları arasındaki yerini almıştır.

Millî Savunma bakımından, havacılığın gelecekteki önemini gören Harbiye Bakanı Mahmut Şevket Paşa, konuyla yakından ilgilenmeye devam etmiş ve 28 Haziran 1911’de yapılan sınavda en yüksek notu alan Süvari Yüzbaşı Fesa ile İstihkâm Teğmen Yusuf Kenan Beyler, uçuş eğitimi için Temmuz 1911’de Fransa’da ki Bleriot Fabrikası’nın uçuş okuluna gönderilmiştir.

21 Şubat 1912’de Yüzbaşı Fesa Bey uçuş eğitimini başarıyla bitirmiş ve Fransızların 780’inci, Türk Ordusunun da 1 no.lu brövesini, Yusuf Kenan Bey ise Fransızların 797’nci brövesini alarak yurda dönmüştür. Aynı yıl, sekiz Türk subayı daha Fransa’ya uçuş eğitimine gönderilmiştir. Böylece, 1912 yılı başlarında Türk Ordusu ilk pilotlarına ve ilk uçaklarına kavuşmuş, 3 Temmuz 1912’de de Yeşilköy’de (İstanbul) Hava Okulunun (uçuş okulu) açılmasıyla Türk Ordusu, uçucu subaylarını ülkesinde yetiştirmeye başlamıştır. Türk askerî havacılığının gelişmesinde ve güçlenmesinde en önemli aşamalardan birisi olan Hava Okulu’nun açılmasından sonra Türk ordusunda havacılık çalışmaları hızlanmış, personel sayısı çoğalmış ve Birinci Dünya Savaşı başında hava bölükleri (tayyare bölükleri) kurularak havacılar aktif kıta görevi yapmaya başlamışlardır.

TARİHTE BUGÜN 1 HAZİRAN

1453 - Ayasofya'da ilk Cuma namazı, Akşemseddin tarafından kıldırıldı.

1453- İstanbul Valilliğine “Karışdıran Süleyman Bey”, Kadılığa da “Celalzade Hızır Bey Çelebi” atandı.

1831 - James Clark Ross, Kuzey Kutbunu keşfetti.

1911 - Türk Hava Kuvvetleri kuruldu. (Kıtaat-ı Fenniye ve Mevaki-i Müstahkame)

1919 – İngilizler Nahçıvan’ın yönetimini Ermenilere bırakarak, Nahçıvan’dan çekildi…

1920 -  Milli Aşireti, Fransızların kışkırtmasıyla  Urfa'da Ankara Hükümetine karşı ayaklanma başlattı.

1920 – Ermenistan’da bir ABD Mandası kurulması teklifi ABD Senatosunda reddedildi.

1920 – Halil (Kut) Paşa 26 Nisan’da Atatürk’ün Lenin’e hitaben yazdığı mektubu SSCB Dışişleri Bakanı Çiçerin’e verdi

1929 - 1 Kasım 1928 tarihli Yeni Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkındaki Kanun gereğince, devlet muamelelerinde ve kayıtlarda tamamen yeni harfler kullanılmaya başlandı.

1930 - İstanbul'da Galata Köprüsü'nde 85 yıldır alınan geçiş ücreti kaldırıldı.

1930 - Resmi ve özel bütün kurumlarda Arap harflerinin kullanılış izni sona erdi.

1931 - Bursa-Mudanya Demiryolu devlet tarafından satın alındı. 42 kilometre uzunluğundaki hat işletmeye 1892 yılında açılmıştı.

1949 - Sümerbank bünyesinde Nazilli Basma Sanayi Müessesesi kuruldu.

1952 - Berlin ikiye bölündü.

1962 – İnönü Başbakanlıktan istifa etti

1973 - Yunanistan Hükümeti monarşiyi kaldırarak cumhuriyeti ilan etti.

1975 - Dünya Bankası, Türkiye'yi 'Moratoryum' durumundaki ülkeler arasında saydığını ve borçlarını ödeyemez hale gelen bir ülke olduğunu ilan etti. Türkiye daha önce 1959 ve 1965 yıllarında da 'borç ödeyemez ülke' olarak ilan edilmişti.

1990 - Pamukbank'ın 'Bank-24' adıyla uygulamaya soktuğu 24 saat kesintisiz bankacılık hizmetleri veren bilgisayarlı para-çekme-yatırma sistemi devreye girdi.

1992 – Tatvan’da bir minibüsü durduran PKK’lılar 14 köylüyü katletti

2000 - İşsizlik Sigortası yürürlüğe girdi. İşsizlik Sigortası'nın çalışma hayatına girmesiyle, Zorunlu Tasarruf uygulaması da sona erdi.

2001 - Bir Hamas intihar bombacısı, Tel Aviv'deki bir diskoda 21 kişinin ölümüne yol açtı.

2003 - Dünyanın en büyük hidroelektrik barajı olan Çin'deki "Üç Boğaz Barajı"nda su tutulmasına başlandı.