8 Ocak ve Dr Fazıl Doğan

 

Günün Portresi

Dr. Fazıl Doğan

 İstiklal Savaşımızın ünlü Kuvayı Milliye Komutanlarından olan Doktor Fazıl Doğan, 1892'de Midilli’de dünyaya geldi. Yedi çocuklu bir Türk ailesinin en büyük oğludur. Babası Abdullah Efendi, annesi Gül Hanım'dır. İlk ve ortaöğrenimini Midilli’de gerçekleştirdikten sonra İstanbul'da Askeri Tıbbiye'yi bitirdi. Kuruluşu 1912'de gerçekleşen Türk Ocakları'nın temelini 1911'de atan 190 Tıbbiyeli öğrenciden birisidir.

I. Dünya Savaşı'nda Nusaybin'de görev yaptı. Mondros Ateşkes Anlaşması'nin imzalanmasından sonra terhis edilip İstanbul'a döndü. Arkadaşları Reşit Galip, Hasan Ferit ve Mustafa Alp ile birlikte Köycüler Cemiyeti'ni kurdu. Amaçları köylüyü aydınlatmak, sağlık sorunlarını çözmek, köy üretimini arttırmaktı. Arkadaşı Dr. Reşit Galip Beyle Kütahya bölgesine giderek sağlık hizmeti verdiler. Reşit Galip Tavşanlı, Fazıl Bey Emet bölgesine yerleşti.

 15 Mayıs 1919'da İzmir'in Yunanlar tarafından işgal edildiği haberinin ulaşmasından sonra “Emet Müdafa-i Vatan Cemiyeti”ni kurdu. Bu dernek  işgalden sonra Batı Anadolu’da kurulan ilk müdafa-i vatan cemiyetidir.[

Millî mücadeleye silah ve savaşçı toplamak üzere çalışan Doktor Fazıl, dağdaki eşkıyalar ve çeteleri toplayarak Emet Mili Müfrezesi’ni oluşturdu. Emet Müfrezesi Karakeçili Yörüklerinin desteği ile müfrezeyi güçlendirdi.  Çerkez Ethem komutasındaki Kuvay-ı Seyyare birliklerinin yöreye gelmesi ile   başında bulunduğu Emet Müfrezesi Kuvay-ı Seyyare'ye bağlandı. Kendisi, Demirci-Gördes dolayları kumandanı olarak görev yaptı. Önce Çerkez Ethem ile yakın ilişki içinde bulunmuşsa da, Çerkez Ethem’in Yunanlılarla işbirliği yaptığını tespit etmesi üzerine durumu Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa’ya bildirilerek önlem alınmasını sağlamada etkili oldu.

Çerkez Ethem olayından sonra Batı Anadolu’daki tüm kuvayı milliye güçleri Milli Ordu’ya bağlanınca Emet Müfrezesi de feshedildi. Dr. Fazıl Bey, Emet'teki 3 yıllık çalışmalarının ardından Ankara'ya çağrıldı. Ankara'ya giderken Kütahya-Eskişehir Muharebeleri'ne katıldı. Millî Mücadele’ye katkıları 28 Mart 1927'de İstiklal Madalyası ile ödüllendirildi.

Millî Mücadele’nin ardından, Midilli'den ayrılan ailesinin yerleştiği Ayvalık'a gitti ve doktorluk yaptı; evinde halka ücretsiz sağlık hizmeti verdi. 1925 yılında Hüsnüye Hanım ile evlendi, bu evlilikten Gültekin ve 'İlter isimli  iki oğlu dünyaya geldi.

1923 yılından vefat ettiği 1951 yılına kadar Ayvalık ilçesinin kalkınmasında çok katkısı oldu. 1923'te Türk Ocağı’nın Ayvalık şubesini kurdu ve Türk Ocakları’nın 1931'de kapatılmasına kadar bu şubenin başkanlığını yürüttü. Ocak'ta konferanslar, kurslar, müsamereler, film gösterimleri, spor etkinlikleri düzenledi; sağlık hizmetleri sundu; kütüphane kurdu. Türk Ocağına 3 bina ve 3 dükkân kazandırdı. Türkocağının kapanmasından sonra Ayvalık Halkevi Başkanlığını yürüttü. Cumhuriyet Halk Fırkası’na girerek bir süre ilçe başkanlığı yaptı.

Mübadeleden sonra Rum bir aileye ait olan prina yağı fabrikasını satın alarak iş hayatına girdi. Doğumhane haline getirdiği evini ticari faaliyetlerinden sağladığı gelir ile finanse etti; burada çalışan doktor ve personelin ücretlerini kendisi karşıladı. Ayrıca Ayvalık Lisesi’nin yapımına katkıda bulundu.

II. Dünya Savaşı sırasında yüzbaşı rütbesiyle orduya çağrıldı ve Uludağ'daki Sağlıkevi'nde hizmet verdi. Celal Bayar'ın ısrarı üzerine 1940 yılında Millî Mücadele anılarını kaleme aldı.

1949'da Türk Ocakları’nın yeniden açılışında fiilen görev aldı.

1951'de akciğer yetmezliğinden hayatını kaybetti. Naaşı, Ayvalık'ta Belediye Kabristanı'ndaki aile mezarlığına defnedildi. Ölümünden sonra Emet'te bir parka, Ayvalık'ta evinin bulunduğu caddeye adı verildi.

8 Ocak'ta Meydana Gelen Önemli Olaylar

1784 - Osmanlı Devleti, Rusya'nın Kırım'ı ilhakını bir "senet" ile resmen tanıdı.

1916 - İtilaf Devletleri, Osmanlı Ordusu'nun Çanakkale direnişini kıramadılar. Yenilgiye uğrayarak Gelibolu Yarımadası'ndan çekilmeye başladılar. Başarısızlığı nedeniyle İngiliz Deniz Kuvvetleri Komutanı, Amiral Winston Churchill görevinden istifa etti.

1919- Tehcir suçları için hususi harp divanları teşkil edilmesine dair karar Takvimi Vekayi’de yayımlandı.

1920- Konya Şerafettin Camii'nde toplanan 5 bin kadar kadın, bağımsız ve özgür bir Türkiye istedi. Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti'nin Konya Şubesi'nce düzenlenen toplantıdan sonra kadınlar isteklerini 12. Kolordu Komutanlığı'na ve İtilaf Devletleri'nin Konya'daki temsilcilerine verdiler. Bunun Barış Konferansı'na ulaştırılmasını istediler.

1921 - Çerkez Ethem, Gediz'i işgal ederek 1000 kişilik kuvvetiyle Kütahya üzerine yürüdü. Müfreze komutanlarından Dr. Fazıl, Yunanlılarla birleşmeyi yurtseverliğine yakıştıramadığını belirterek 300 atlısı ile Hükümet'e sığınmak istediğini bildirdi. Dr. Fazıl'ın sığınma isteği kabul edildi.

1921- Mustafa Kemal, Meclis'te Çerkez Ethem ve komünistleri suçlayan bir konuşma yaptı. Komünist renge bürünen bazı adamların Bolşevikleri kandırdığını, Eskişehir işçilerini isyana teşvik ettiğini söyledi. Aynı oturumda Ethem'in ağabeyi Reşit Bey'in mebusluğu Meclis tarafından düşürüldü.

1921- Meclis'in gizli oturumunda Meclis bütçesi görüşüldü. Bazı mebuslar, ev kirasının 20 lira olduğu bir zamanda ıoo liralık mebus maaşlarının az olduğunu söylediler. Bazı mebuslar da milletin fedakarlık yaptığı şartlarda maaşların indirilmesini istediler. Sonuçta maaşların artması isteği reddedildi. Mebuslar ıoo lira maaş alıyorlar, ancak bunun 30 lirası milli savunma için kesiliyor.

1922- İstanbul Hükümeti, Malta'da tutuklu olanların maaşlarını kesen 15 Haziran 1920 tarihli Damat Ferit Hükümeti kararnamesini iptal ederek ilgililere tutuklu bulundukları sürece biriken maaşlarının ödenmesiyle ilgili bir kararname çıkardı.

1933 - Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı kabul edildi.

1935 - Müzisyen, müzikolog ve besteci Rauf Yekta,

1941 - İstanbul’da 401 ilkokulda 1846 öğretmen ve 74.488 öğrencinin öğrenim yaptığı açıklandı.

1943 - Yoksullara ucuz ekmek verilmesine ilişkin kararname yayımlandı.

1945 - İskenderun Limanı hizmete açıldı.

1946 - Celâl Bayar, Demokrat Parti (DP) Genel Başkanı oldu.

1960 - Hirfanlı Barajı hizmete girdi.

1961 - Yaşar Doğu vefat ettş.

1962 - Hollanda'da tren kazası: 93 kişi öldü.

1977 - Cumhuriyet Halk Partisi lideri Bülent Ecevit, milletvekillerine yapılan zamlara tepki gösterdi; maaş zammını kabul etmeyeceğini açıkladı.

1980 - Akaryakıt yokluğu nedeniyle fabrikaların %80'i üretimi durdurdu.

1982 - Yılmaz Güney, "komünizm propagandası yapmaktan" gıyabında 7,5 yıla mahkûm edildi.

1986 - 8 sanatçıya Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından "profesörlük" unvanı verildi. Unvan verilen sanatçılar arasında, Yıldız Kenter, Hikmet Şimşek ve Nevit Kodallı da vardı.

1988 - Bülent Ersoy'un sahneye çıkma yasağı kaldırıldı. Operasyonla cinsiyet değiştiren Bülent Ersoy'un sahneye çıkmasına, Emniyet Genel Müdürlüğü 7 yıldır izin vermiyordu.

1988 - Türkiye Emlak Bankası kuruldu.

1991 - Hükümetle anlaşan maden işçileri, eylemlerine son vererek Zonguldak'a döndüler.

1992 - Ankara'da bir depoda kilitli tutulan "yasak" kitaplar Kültür Bakanlığı'nda sergilenmeye başladı. Kitaplar ileride oluşturulacak Demokrasi ve İnsan Hakları Müzesi'ne konulacak.

1993 - Aziz Nesin, "12 Eylül'de 5 deli bir kuyuya taş attı, 60 milyon insan çıkaramıyor." dedi.

1996 - Evrensel Gazetesi muhabiri Metin Göktepe, polis tarafından gözaltına alındıktan sonra Eyüp Spor Salonu yanındaki parkta ölü bulundu.

1997 - Vehbi Koç'un çalınan naaşı, Zincirlikuyu Mezarlığında boş bir mezarda bulundu ve çalanlar yakalandı. Koç'un naaşı, 10 Ocak'ta ikinci kez toprağa verildi.

2003 - THY'nin İstanbul-Diyarbakır seferini yapan RC-100 tipi uçağı, Diyarbakır'a inişi sırasında düştü: 74 kişi öldü, 3 kişi yaralanarak kurtuldu.

2008 - Orhan Alkaya, İstanbul Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmenliğine getirildi.

2010 - Halep ile Gaziantep arasında konulan yolcu treni ilk seferini yaptı.