TARİHTE BUGÜN

  Günün Portresi Mehmet Emin Resulzade   31 Ocak 1884 günü Bakü yakınlarındaki Novhanı köyünde doğdu. Babası din âlimi Hacı Molla Ali Ekber annesi Zalkızı Ziynet hanımdır. Küçük yaşlarından babasından Arapça ve Farsça öğrendi daha sonra Farsçasını geliştirdi. Rus-Tatar mektebinde ilköğretimi okuduktan sonra bir müddet Bakü Teknik Okulu’na devam etti. Bu yıllarda Rusya Müslümanları arasında yaygınlaşan ceditçi hareketlerden, Gaspıralı İsmâil Bey’in görüşlerinden etkilenip millî meselelerle ciddi şekilde ilgilenmeye başladı. 1902’de Müslüman Demokratik Müsâvat Cemiyetini kurdu. M. Azizbeyov, Neriman Nerimanov ve S. M. Efendiyev gibi öncülerin de katıldığı bu teşkilât 1904-1905 yıllarında Himmet adlı bir yayın organı çıkardı. Resulzâde, iş hayatına mürettiplik yaparak başladı, sonra gazetecilik onun asıl mesleği oldu. Yazılarında usûl-i cedîd eğitimi yapacak okullar açılmasını savundu.   Hüseyinzâde Ali (Turan) Bey’in Bakü’de yayımladığı Füyûzât dergisine (ve Ağao...

  Günün Portresi Nezahat Onbaşı   İstiklal Madalyası verilmesi TBMM’nin 30 Ocak 1921 tarihli oturumunda gündeme gelen, böylece İstiklal Madalyası verilmesi ilk teklif edilen gazi olan Nezahat Onbaşı, ne yazık ki İstiklal Madalyasını en son alan İstiklal Savaşı gazisi olur. İstiklal Madalyası 2013 yılında torununun kızına takdim edilir… Nezahat Onbaşı 1909 yılında İstanbul’da doğdu, annesi Hadiye Hanım I. Dünya Savaşı yıllarında veremden ölünce Babası onu cepheye beraberinde götürmek zorunda kaldı. Babası Hafız Halit Bey ile Çanakkale Savaşı'na katılan Nezahat, daha sonra babasının emrindeki 70. Alay ile Milli Mücadele'de yer aldı. Ata binmeyi ve silah kullanmayı savaş meydanlarında öğrendi. Babasının yanında Geyve Savaşı, Konya İsyanı, I. ve II. İnönü Savaşları ile Sakarya ve Gediz muharebelerine katıldı. İlk asker elbisesini 1920 yılında giydi. İlk silahını, cephede karşılaştığı Çerkes Ethem hediye etti. Yunan kuvvetlerinin “Kızlı Alay” dedikleri   600 kişilik ...

  Günün Portresi Ziya Osman Saba   Türk şiirinin en önemli isimlerinden, Yedi Meşalecilerin en genç isimlerinden olan Ziya Osman Saba 30 Mart 1910 günü İstanbul / Beşiktaş’ta bir yalıda dünyaya geldi. Saba, şiirlerinde ve denemelerinde hasretle andığı çocukluk yıllarını doğduğu yalıda, büyük bir ailede, herkesin ilgi odağı olarak geçen ilk çocukluk yılları kısa sürdü; annesi o dçnemin önemli salgını olan İspanyol nezlesi nedeniyle vefat etti. Bu acının üzerine iç güvey olan babasının annesinin ölümü üzerine evden ayrılması ona başka bir büyük acıyı yaşattı.   Ve hemen sonra yatılı olarak Mektebi Sultani (Galatasaray Lisesi)ye verildi. Kendini bildiği anlardan itibaren şair olmayı hedefleyen Ziya Osman Galatasaray Lisesinde hem   iyi bir edebiyat eğitimi aldı ve hem de edebiyata duyarlı bir çevre edindi. Boş zamanlarını hep okumakla geçirdi. İlk şiiri “Sönen Gözler’’ 19 Ocak1927’de Servet-i Fünûn’da “Ziya” imzasıyla yayımlandı. Aynı yıl Yedi Meşale grubuna kat...

  Günün Portresi Sultan Galiyev.   28 Ocak 1940 Tarihinde Türk Dünyasının en önemli şahsiyetlerinden birisi olan Sultan Galiyev idam edilmişti. Uzun yıllar, Türkçü Turancı fikirleri nedeni Türk Solunun yok saydığı, sosyalist olduğu için de Türk sağının görmezden geldiği Sovyet Devriminin en önemli kişilerinden Türkçü-Sosyalist Sultan Galiyev’i idamının yıl dönümünde anlatmaya çalışacağım. 1923’te kendisinin kaleme aldığı “Ben Kimim” başlıklı otobiyografisine göre 13 Temmuz 1892'de Mirsaid Haydar Galiyev'in 12 çocuğundan biri olarak, Başkurtistan Cumhuriyeti’nin Sterlitamak şehrinde doğdu. İlk eğitimini doğduğu köyde alan Galiyev, 1907'de Kazan’da Tatar Pedagoji Enstitüsü’nde eğitimine devam etti. Enstitüyü bitirdikten sonra Tatar köylerinde öğretmenlik yaptı. Bir süre Ufa'da belediye kütüphanesinde çalışan Sultan Galiyev o sırada Rus edebiyatı klasiklerini Tatarca ve Başkurtça’ya çevirdi. Kazan, Ufa ve Bakü şehirlerinde gazetecilik yapan Galiyev, 1915'te A...

  Günün Portresi Nefi   17. yüzyıl Divan Edebiyatı şairlerinin en önemlilerinden olan kasideleri ile tanınan bir   hiciv üstadı olan Nef‘î   1572 yılında Erzurum Hasankale'de doğdu. Doğum yerinden dolayı kaynaklarda Erzenü'r-Rumî diye söz edilir. Asıl adı Ömer olan Nef’i küçük yaşlardan itibaren güçlü bir eğitim gördü. Nef'i Erzurum'da öğrenimini sürdürürken genç yaşında şiir yazmaya da başlamıştır. İlk şiirlerinde mahlas olarak Zarrî’yi (zararlı) kullanmıştır. Erzurum defterdarı olan Gelibolulu Müverrih Ali, onun şiirlerini görüp beğenmiş ve genç şaire Nef'i (nafi, yararlı) mahlasını kullanmasını tavsiye etmiştir.. Padişah I. Ahmet zamanında İstanbul'a geldi. Devlet hizmetine girdi ve bir süre farklı memurluklarda çalıştı. Daha sonraları II. Osman ve IV. Murad dönemlerinde yıldızı parladı ve sarayla yakın bir ilişki kurdu. Hicviyeleri ile bilinen Nef'î yazdığı hicivlerle dönemin birçok isminin nefretini ve öfkesini üstüne çekti. Kendisi de şair ol...