4 HAZİRAN

Günün Olayı.

KIBRIS’IN İNGİLİZLERE KİRALANMASI

1877-78 (93 harbi) Osmanlı Rus savaşında Osmanlı Devleti’nin yenilmesi üzerine Ayestefanos Barış Antlaşması (Yeşilköy) imzalanmıştı. İlgili antlaşma oldukça ağır hükümler içeriyordu.

Devlet, tabir yerindeyse çökmüştü. Bir çıkış yolu arayan Osmanlı Devleti'ne Berlin Konferansı öncesinde Dışışleri Bakanı Lord Salisbury, Büyükelçi Sir Henry Layard'a bir mektup göndererek Rusya'nın tehdidine karşı Osmanlı'ya yardım edeceklerini, lakin bu hizmetlerine karşılık olarak Ermeni ıslahatı yapılmasını artı Kıbrıs'ın üs olarak verilmesini istedi…  İngiltere ile yapılan antlaşmaya göre Kıbrıs’ın yönetimi İngiltere’de olacaktı. Eğer Rusya Doğuda işgal ettiği Kars, Ardahan ve Batum’dan geri çekilirse İngiltere de Kıbrıs adasını boşaltacaktı. Böylece 2. Abdülhamit’in tahtta bulunduğu 1878 yılında Kıbrıs adası İngiltere’ye kiralanmıştı. Böylece 1960 yılına kadar sürecek olan Kıbrıs’ta İngiltere hâkimiyeti başlamış oluyordu. Söz konusu olumsuz durum Kıbrıslı Türkleri derinden etkilemiş ve Kıbrıs’ın İngiltere’nin idaresine girmesiyle birlikte bir kısım Kıbrıslı Türk adadan ayrılarak Türkiye’ye göç etmiştir.

1914 yılına kadar adayı mülkiyeti Osmanlı Devleti’nde olmak üzere idare eden İngiltere, 5 Kasım 1914 tarihinde ise Osmanlı Devleti I. Dünya Savaşı’na kendisinin aleyhine girdiği için Kıbrıs adasını ilhak ettiğini bildirir. Bu karar üzerine Osmanlı Devleti’nin birşey yap(a)maması sonucunda ümitsizliğe kapılan birçok Kıbrıslı Türk adadan ayrılır.

İngiltere 1915 yılında ise adayı kendi yanında savaşa dahil olması şartıyla Yunanistan’a teklif eder. Ancak savaşı Almanya’nın kazanacağını düşünen Yunanistan bu teklifi kabul etmez. Yunan hükümetinin I. Dünya Savaşı’nın sonuna doğru savaşa İngiltere’nin yer aldığı müttefikler yanında savaşa katılmasına karşılık İngiltere adayı Yunanistan’a vermekten vazgeçer.

TARİHTE BUGÜN 4 HAZİRAN

1086 - Anadolu Selçuklu Devleti'nin kurucusu Kutalmışoğlu Süleyman Şah vefat etti

1783 - Montgolfier Kardeşler, sıcak hava balonlarını halka tanıttılar ve ilk uçuşu gerçekleştirdiler.

1876 - 30 Mayıs 1876 Darbesi ile tahttan indirilen Osmanlı Padişahı Abdülaziz, gözaltında bulundurulduğu Feriye Sarayları'nda bilekleri kesilmiş olarak ölü bulundu. Doktorlar tarafından intihar ettiğine karar verilmişse de, yaygın kanı öldürüldüğü yönündedir.

1878 - Kıbrıs’ın idaresinin geçici olarak Birleşik Krallık'a bırakıldığı "Kıbrıs Antlaşması" imzalandı. 16 Ağustos 1960 tarihine kadar sürecek olan ve Britanya Kıbrısı olarak adlandırılan idare kuruldu.

1918 – Osmanlı Devleti ile Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan arasında Batum anlaşması imzalandı

1930 - Türk Tarih Kurumu'nun temelini oluşturan Türk Tarihi Tetkik Heyeti ilk toplantısını yaptı. Ekip, 16 kişiden oluşuyordu. Heyet Başkanlığına Tevfik Bey (Bıyıklıoğlu) seçildi.

1932 - Türkiye'deki yabancıların kamu işlerinde çalışması yasaklandı.

1933 -  Türk sembolizminin en büyük şairi Ahmet Haşim vefat etti..

1944 - II. Dünya Savaşı sırasında Alman savaş gemileri, ticaret gemisi biçimine sokularak Boğazlar'dan geçiyordu. Birleşik Krallık bu durumu Türkiye nezdinde protesto etti.

1981 - Millî Güvenlik Konseyi'nin ölüm cezasını onayladığı ülkücü Cevdet Karakaş idam edildi.

1989 - Polonya'da ilk serbest seçimler yapıldı. Seçimleri Dayanışma Sendikası kazandı.

1989 - Tiananmen Meydanı Olayları: 15 Nisan'dan beri süregelen Pekin'deki Tiananmen Meydanı'ndaki rejim aleyhtarı göstericilere, Çin Halk Kurtuluş Ordusu müdahale etti. İkibinin izerinde gösterici katledildi, 7000'den fazla gösterici de yaralandı.

1992 - III. İzmir İktisat Kongresi toplandı.

1997 - Irak'ın kuzeyinde terör örgütü PKK'ya karşı yürütülen Çekiç Harekâtı'na katılan askerî bir helikopter, Zap Kampı yakınlarında düştü. Hakkâri'de görevli sekiz subay, iki astsubay ve bir er öldü.

2001 - Gaffar Okkan suikastıyla ilgili olarak, Hizbullah mensubu biri kadın 10 kişi yakalandı.

2009 - Rahşan Ecevit, kurucusu olduğu Demokratik Sol Parti'den istifa etti.