19 MAYIS

 Günün Olayı

19 Mayıs’ın Bayramlaşma Süreci

19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı’nın, milli bayram olarak kabul edilme süreci diğer bayramların kabul edilme süreçlerinden daha farklı oldu. Bu günün milli  bir bayram olarak kabul edilmesinde, Samsun ilimizin ve spor kuruluşlarının önemli rolleri oldu.

19 Mayısın Bayram olma hareketini ilk başlatan 19 Mayısı’ı 1926’dan itibaren “Gazi Günü” olarak  Samsunlular olmuştur. Samsunlular 19 Mayıs’ı Gazi Günü olarak kutlamakla kalmamışlar  resmi bir bayram olarak kabul edilmesi için de girişimde bulundular.

Bu konudaki önemli bir girişim de Güneş Kulübü’nün* Atatürk’ün Samsun’a ayak bastığı 19 Mayıs gününün Atatürk günü olarak kabul edilmesi için Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı’na yaptığı teklif olmuştur.  merkezince karar altına alındı. Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı’nın kararıyla 1935 yılında tüm Türkiye’de 19 Mayıs “Atatürk Günü” olarak kutlandı.

CHP’ye bağlı olarak çalışan Türk Spor Kurumu, 1936 yılı Nisan ayı içinde yaptığı genel kongresinde, 19 Mayıs tarihinin “Spor ve Gençlik Bayramı” olarak kabul edilmesinin Cumhuriyet Halk Partisi’ne teklif edilmesini kararlaştırdı. Bu karar parti yönetimi tarafından onaylandı. Bu arada Cumhuriyet’in ilk yıllarından beri Mayıs ayının üçüncü Cuma günü kutlanmakta olan Jimnastik şenliklerinin de aynı güne alınması kararlaştırıldı. Böylece 19 Mayıs sporla bütünleştirilmiş oldu.  

Uzun bir süre bayramın ismi konusunda da farklı uygulamalara rastlandı. “Atatürk Spor Günü” “Atatürk Spor Merasimi” “19 Mayıs Şenlikleri”, “Atatürk Günü”, “İdman Bayramı”, “Atatürk Spor Bayramı” “Jimnastik Bayramı”, “19 Mayıs Bayramı”, “İdman Şenlikleri”, “Jimnastik Şenlikleri” gibi farklı isimler altında anıldı.

04.07.1938 No: 3950 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 20/06/1938 tarih ve 3466 Sayılı Kanunla  19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı resmi bayram olarak kabul edildi.

17 Mart 1981 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edilen ve 19 Mart 1981 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 2429 Sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun ile de adı; 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı olarak değişti. “Atatürk’ü Anma” ifadesinin eklenmesindeki amaç hem 19 Mayıs’in baş kahramanının Atatürk olması hem de Atatürk’ün doğum tarihinin “19 Mayıs” olarak kabul edilmesiydi…

19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramımız kutlu olsun.

* Güneş Spor Kulübü, 1933 yılında bir anlaşmazlık nedeniyle Galatasaray’dan ayrılan Ulvi Yenal, Yusuf Ziya Öniş gibi isimlerin de olduğu bir grup tarafından kuruldu. Futbol takımı, 1937-38 sezonunda hem Millî Küme'de hem de İstanbul Futbol Ligi'nde şampiyon oldu. Fakat daha sonra ani bir kararla ligden çekildi ve kendini feshetti.

TARİHTE BUGÜN

Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı

1881 -  Abdülaziz Suikastından suçlandığı için Fransız konsolosluğuna sığınan Mithat Paşa, Fransız konsolosluğunca hükümete teslim edildi.

1910 - Halley kuyruklu yıldızı Dünya'ya yaklaştı.

1919 -  Mustafa Kemal Paşa'nın 9. Ordu müfettişi olarak Anadolu'ya Samsun'dan ayak basması ve Milli Mücadele'yi başlatması.

1920 – İsyancıların elinde bulunan Bolu’nun Mutasarrıfı Osman Kadri; Kuvayı Milliyecileri Bolşeviklikle, soygunculukla, halka zulmetmekle suçlayan bir bildiri yayınaladı.

1921- Meclis Mustafa Kemal’in gösterdiği 2-3 aday arasından Bakanlar Kurulunu seçti. Fevzi Paşa Bakanlar Kurulu Başkanlığını, Milli Savunma Bakanlığını ve Genelkurmay başkanlığını üstlenmesine karar verildi.. Milli Eğitimi Hamdullah Suphi, İktisat’ı Mahmut Celal, Sağlık’ı Refik Bey yürütecek

1924 - Musul Sorunuyla ilgili Türk ve İngiliz heyetleri arasında, Haliç Konferansı görüşmeleri başladı. 9 Haziran'a kadar sürecek olan görüşmelerden sonuç alınamayınca, konu Milletler Cemiyeti'ne götürüldü.

1927 - Türk yazar ve diplomat Ahmet Hikmet Müftüoğlu öldü.

1934- Bulgaristan’daki Türk Öğretmenler Birliği ve Turan Cemiyeti kapatıldı

1939 – Yazar, fikir adamı, siyasetçi Ahmet Ağaoğlu öldü

1935 - Arabistanlı Lawrence adıyla tanınan, İngiliz arkeolog, asker, istihbaratçı ve yazar Thomas Edward Lawrence motosiklet kazasında öldü.

1944 – Cumhurbaşkanı İsmet İnönü 19 Mayıs Nutkunda Türkçüleri hedef alan onları fesatçı, yabancıların çıkarlarına hizmet eden, macera peşinde kişiler olarak suçladı

1971 - Türkiye’de Batılı anlamda Doğu dilleri filolojisinin ve Türkoloji’nin kurucusu Alman bilim adamı Helmutt Ritter öldü

1986 – Behçet hastalığını bulan ünlü cilt doktoru Behçet Uz öldü