17 NİSAN

GÜNÜN PORTRESİ

Bir Dava Adamı

Dr. BAHATTİN ŞAKİR

17 Nisan; 8. Cumhurbaşkanımız Turgut Özal’ın, Hürriyet Kahramanı Resneli Niyazi’nin, Şair Cemal Safi’nin,   İttihat ve Terakki’nin ileri gelenlerinden Cemal Azmi ve Dr. Bahattin Şakir Beylerin ölüm; ünlü romancı  Halkarnas Balıkçısı’nın da doğum günü… Hepsinin hayat hikâyesi de ilginç… Ama ben bugün size bir dava adamını; İttihat Terakki’deki en nüfuzlu kişilerinden olması itibariyle istese bakan olabilecekken her türlü makamı elinin tersiyle iterek hizmete, yalnızca hizmete talip olan bir dava adamını Dr. Bahattin Şakir’i  tanıtmaya çalışacağım.

Bugünlerde gazeteci/yazar Ziya Şakir’in “Edirne Savunması Hatıraları”nı yayına hazırlıyorum.  Kısmen bildiğim Dr. Bahattin Şakir’i bu kitabı yayına hazırlarken, dürüstlüğü, kahramanlığı, cesareti, fedakârlığı kısacası dava adamlığı ile daha iyi tanıdım.

Bahattin Şakir 1874 yılında İstanbul'da doğdu. Askeri Tıbbiye'den tabip yüzbaşı olarak mezun oldu. Bu dönemde tanıştığı Ahmet Rıza Bey aracılığıyla İttihat ve Terakki Cemiyeti üyeleriyle yakın ilişkiler kurdu. Cemiyet'e gönderdiği yardımların ortaya çıkması üzerine tutuklanarak Trabzon'a sürgün edildi. Fakat buradan kaçarak 1905'de önce Mısır'a ardından Paris'e gitti. 1908 yılında II. Meşrutiyet'in ilan edilmesiyle ülkeye geri döndü. 

1909'da askeri ve sivil tıbbiyelerin birleştirilmesi ile kurulan Haydarpaşa Tıp Fakültesi'nde adli tıp müderrisi oldu. Ertesi yıl Tıp Fakültesi ikinci reisliğine seçildi. Gönüllü olarak Balkan Savaşı'na katıldı… Bulgarlar tarafından kuşatılan Edirne’deki Hilal-i Ahmer hastanesinin başhekimliğini yürüttü. Edirne'nin işgali üzerine tutsak düştü ise de bir süre sonra serbest bırakıldı.

1913 yılında Teşkilatı Mahsusa'nın siyasi bölüm şefi olarak görevlendirildi. Aynı zamanda Tababet-i Adliye Müdürlüğü'ne ve Tababet-i Adliye Encümeni Reisliği görevlerini yürüttü.

Birinci Dünya Savaşı yıllarında Erzincan ve yöresinde Teşkilat-ı Mahsusa yöneticisi olarak görev yaptı. Birinci Dünya Savaşı sonrasında Ermeni Tehciri içinde etkin rol oynadı.

Mondros Ateşkes Anlaşması'nın imzalanması üzerine savaş suçlusu ilan edildi. 2 Kasım 1918 tarihinde Enver Paşa ve Talat Paşa ile birlikte Sivastopol üzerinden Berlin'e gitti. 

Eylül 1920'de Bakü'de toplanan Doğu Halkları Kurultayı'na katıldı ve İslam İhtilal Cemiyetleri İttihadı'nın Bakü temsilcisi oldu. 1921 ilkbaharında bu örgütün Moskova'da yapılan kongresine katıldı. Buradan tekrar Almanya'ya gitti.

17 Nisan 1922 tarihinde Berlin'de Ermeni teröristler tarafından şehit edildi.

Ruhu şad olsun…

Not: İsmi  Bahaeddin Şakir olmasına karşılık, çoğu kaynakta Bahattin Şakir olarak geçmektedir. Bahaettin Şakir şeklindeki yazılımları da vardır. Bunları bilmeme rağmen yaygın kullanışı olan Bahattin Şakir’i tercih ettim..

TARİHTE BUGÜN

17/04/1453				Fatih Sultan Mehmet, İstanbul adalarını fethetti.
17/04/1790				Amerikalı yazar, bilim insanı ve diplomat Benjamin Franklin öldü.
17/04/1790				Halikarnas Balıkçısı olarak bilinen yazar  Cevat Şakir Kabaağaçlı doğdu.
17/04/1913				Hürriyet Kahramanı Resneli Niyazi Bey, uğradığı bir suikast sonucu şehit edildi.
17/04/1920				Harbiye Nazırı Fevzi Paşa (Çakmak) Milli Mücadele’ye katılmak üzere İstanbul’dan ayrıldı.
17/04/1922				İttihat ve Terakki’nin Liderlerinden Dr. Bahattin Şakir ve Cemal Azmi Beyler Berlin’de bir suikast sonucu şehit edildi…
17/04/1933				Bulgaristan'ın Razgrad kasabasında bir grup Bulgar’ın Türk mezarlığına saldırdı
17/04/1940				Köy Enstitüleri 3803 Sayılı Kanun ile resmen kuruldu.
17/04/1941				Merkez Bankasının yurtdışında bastırdığı banknotları taşıyan gemi, Yunanistan'ın Pire Limanı'nda kaza geçirdi ve banknotlar denize dağıldı.
17/04/1946				Suriye, Fransa'dan bağımsızlığını ilan etti. Bağımsızlık günü bayram ilan edildi.
17/04/1952				Türkiye ile ABD arasında telefon görüşmelerine başlandı.
17/04/1954				Çanakkale Anıtı'nın temeli atıldı.
17/04/1957				Atatürk Orman Çiftliğinden arazi satılmasına imkan tanıyan kanun kabul edildi.
17/04/1961				ABD'nin desteklediği sürgündeki Kübalılar, Fidel Castro'yu devirmek üzere ''Domuzlar Körfezi Harekatı'' nı yaptı, Castro galip geldi
17/04/1969				Çekoslovakya'nın "liberal" başbakanı Aleksandr Dubçek Sovyet askeri müdahalesinin ardından istifa etti. Yerine Gustav Husak atandı.
17/04/1972				ABD'nde, Nixon yönetiminin 1972 seçimlerinde rakiplerini yasadışı dinlediği "Watergate Skandalı"  açığa çıkarıldı.
17/04/1978				Malatya Belediye Başkanı Hamit Fendoğlu ve üç yakını, postayla gönderilen bombalı paketin patlaması sonucu öldü.
17/04/1981				Klasik Türk müziği bestecisi Şekip Ayhan Özışık vefat etti.
17/04/1989				BJK eski futbolcusu ve yöneticisi Hakkı Yeten öldü.
17/04/1992				Devrimci-Sol örgütüne yönelik operasyonlarda aralarında örgütün önderlerinden Sinan Kukul’un da bulunduğu  6'sı kadın 11 kişi öldürüldü.
17/04/1993				Sekizinci Cumhurbaşkanı Turgut Özal, Çankaya Köşkü'nde geçirdiği kalp krizi sonucu kaldırıldığı Hacettepe Üniversitesi Hastanesinde tüm çabalara rağmen kurtarılamadı.
17/04/2005				KKTC cumhurbaşkanlığına Mehmet Ali Talat seçildi.
				Kolombiyalı Nobel Edebiyat Ödülü sahibi yazar Gabriel García Márquez öldü.
17/04/2018				Şair Cemal Safi Öldü