Mehmet Sabri Toprak ve 19 Şubat'ta Olan Olaylar

 

Günün Portresi

Mehmet Sabri Toprak

Bazı kaynaklarda Turgutlu bazı kaynaklarda ise Bosna doğumlu olduğu ifade edilen, Osmanlı’nın son ve Cumhuriyet’in ilk dönemlerinde, hem bürokraside hem de siyasette önemli görevler almış olan Mehmet Sabri (Toprak) ilköğretimini tamamladıktan sonra girdiği “Darüşşafaka”yı birincilikle bitirmiştir.

Darüşşafaka’dan 1899 yılında mezun olduktan sonra Posta ve Telgraf Nazırlığı’ndaki görevine başlayan Mehmt Sabri Bey; 13 Aralık 1899’da memur olarak Tercüme Kalemi’ne, tayin edilmiştir. Mehmet Sabri Bey, 14 Haziran 1906’da Telgraf ve Posta idaresi tarafından telgraf fenni tahsili için Almanya’ya gönderilmiştir. Burada toplam yirmi ay kalmış ve telsiz istasyonlarında staj görmüştür. Almanya’dan dönüşünde 14 Şubat 1908 Fen Müşavirliği’nde telgraf fen memurluğuna tayin edilmiştir. 7 Mart 1908 tarihinde, Anadolu’da Gelemiş Telsiz Telgraf Merkezi ile irtibatlı olan Derne Telsiz Telgraf Merkezinde görevlendirilmiştir. 1910 yılında Paris’te yapılan Avrupa Telefon ve Telgraf İdareleri Uluslararası Konferansına katılmıştır. Konferansın bitiminden sonra Avrupa’nın önemli kentlerindeki telgraf ve telefon tesislerini görmek üzere 30 günlük bir inceleme gezisi gerçekleştirmiştir.

Dönüşünde 24 Eylül 1910 tarihinde Telgraf Mekteb-i Alisi Müdürlüğü’ne getirilmiştir. 9 Aralık 1910 tarihinden itibaren Mekteb-i Ali ikinci kısmında meslekî uygulamalı veteorik olarak ders vermek üzere öğretmenliğe tayin edilmiş ve Posta Telgraf Vekâleti Fen Heyeti’nde görev almıştır.93

4 Mayıs 1912 tarihinde milletvekili seçilince Posta ve Telgraf idaresindeki görevinden ayrılmıştır.

Mehmet Sabri’nin bundan sonraki hayatında İttihat ve Terakki Fırkası üyeliği, Saruhan milletvekilliği, Teceddüt Fırkası’nın kuruculuğu ve ardından Malta’ya sürülmesiyle sonuçlanan bir dizi olay meydana gelmiştir. Malta’dan kurtulduktan sonra Ankara’da Millî Mücadele’ye katılmıştır.

Ankara’da 12 Mayıs 1920’de kurulan Posta ve Telgraf Genel Müdürlüğüne 23 Ekim 1920 tarihinde Mehmet Sabri Bey tayin edilmiştir. Mehmet Sabri Bey’in uygulamaya koyduğu çeşitli usul ve prensiplerin, Millî Mücadele’de telgrafçılığın başarılı olmasında büyük katkıları olmuştur.  Bu dönemde çürük çarık malzemelerle, daha az lüzumlu hatlardaki malzemelerle önemli hatların hepsi işler hale getirilmiş, mucize denilecek işlere imza atılmıştır.

Posta hizmetlerinde de önemli yenilikler yapılmıştır. TBMM Hükümeti adına posta pulları bastırılmış, PTT memurlarının maaşlarına iyi bir zam yapılmış, tüm memurların birikmiş maaş alacakları toptan ödenmiştir. 03 Ekim 1920 tarihli Bakanlar Kurulu Kararıyla posta nakliyatını yüklenen müteahhitlerin, mutemetlerin ve sürücülerin yaptıkları fiili hizmetin askerlik hizmeti süresinden sayılması sonucu posta taşıması ile ilgili aksaklık giderilmiştir.

1923-1938 yılları arasında TBMM’de Saruhan milletvekili olarak yer almıştır 1925-1927 yılları arasında Tarım Bakanlığı görevinde bulunmuştur.

Tarım Bakanlığında da önemli işlere imza atmıştır. Bakanlığı döneminde Islah-ı Hayvanat Kanunu, İpekböceği ve Tohumu Yetiştirilmesi ve Muayene ve Satılması Hakkında Kanun, Ziraat Müesseselerinin Sabit Sermaye ile İşletilmesi Kanunu, Ziraat ve Baytar Enstitüleri ile Ali Mektepleri Tesisine ve Ziraat Tedrisatının Islahına Ait Kanun gibi tarım alanında modernleştirici ve ıslah edici önlemleri içeren temel kanunlar çıkarılmıştır.

Mehmet Sabri Toprak henüz 39 yaşındayken 19 Şubat 1938 tarihinde vefat etmiştir.

Not: Bu yazı “Posta ve Telekomünikasyon Tarihinden Portreler” isimli kitabımdan özetlenmiştir.

19 Şubat’ta Meydana Gelen Olaylar

1864 - Osmanlı devlet adamı Said Halim Paşa doğdu.

1918- Erzincan'ın Çayırlı ilçesinin Rus ve Ermeni işgalinden kurtuluş

1919- Hükümet, kapatılan gazetelerin yerine yenilerinin çıkarılmasını da yasakladı.

1919 - Söke'de ikinci bir Rum ayaklanması baş gösterdi. Akköy-Yoran'da Rumlar, bütün büyükbaş ve küçükbaş hayvanları toplayarak Sisam adasına götürdüler, Bir Türk tümeninin deposunu yağma ettiler. Ayvalık'ta da Rumlar gösteri yaptılar. Hapishaneyi basarak 6o Rum tutukluydu serbest bıraktılar.

1919 - Tevfik Paşa Hükümeti, Danimarka'nın İstanbul elçisinden, savaş sırasında yapılan tehcir suçlarını araştırmak için kurdukları soruşturma komisyonuna iki Danimarka yargıcının katılmasını istedi. Aynı istek, tarafsız devlet sayılan İsveç, Hollanda ve İspanya hükümetine de yapılacak, ancak İngilizler bu girişimi baltalayacaklardır.

1919- İstanbul'da Cemiyet-i Müderrisin kuruldu. İskilipli Atıf Hoca, Konyalı Hoca Atıf Efendi, Tahirülmevlevi Mustafa Sabri, Said-i Kürdi gibi bazı müderrisler tarafından kurulan demek, daha sonra Teali-i İslam Cemiyeti adını alacaktır.

1919- Hukuku Beşer'de Hasan Tahsin'in (Osman Nevres) yazısı: Asla unutmasınlar ki, Türk ölmedi, yaşıyor! Ve burayı Yunan'a vermeyecektir. Vermek isteyecek kuvvetle paylaşacak kozumuz var. Süngülerimiz, silahlarımız olmasa bile, asi ruhumuzla, coşkun kanlarımızla, hararetli vicdanlarımızla, sökülmeyen dişlerimizle bu memleketi savunacağız!

1920 - Başbakan, İçişleri ve Bahriye bakanları Meclis'te Felah-ı Vatan Grubu'nun toplantısına geldiler. Başbakan, Kuvayı Milliye'nin ikinci bir hükümet gibi görünmemesini, Hükümet'in yaptığı atamaları kabul etmesini, Maraş'taki çarpışmaların daha ileri götürülmemesini istedi. Bu görüşmeyi Mustafa Kemal'e bildiren Grup Başkanı Rauf Bey,: Hükümet üzerinde Meclis'ten çok Padişah'ın etkisi var. İçişleri bakanı, polis müdürü ve Jandarma kumandanını değiştirecek güçte değil. Bu hükümet düşürülüp milli bir hükümet kurulamaz.

1920- Urfa' da çeteler, karlar altında kalmış Fransız karakollarına artarda saldırılarda bulundular. Bir Cezayirli çavuş, Türklerin tarafına geçti. Makineli tüfeğini götüremeyince tahrip etti. Fransız karakolunda kalan kuvvetlerin bir kısmı öldürüldü, sağ kalan ı 7'si esir edildi

1921 - L. George, İtalya Hükümeti'nin aracılığı ile Ankara Hükümeti delegelerini Londra Konferansı'na davet etti. İtilaf Devletleri, 26 Ocak'ta konferansa yalnız İstanbul Hükümeti'ni çağırmışlar, delegeler içinde Ankara Hükümet temsilcilerinin de bulunmasını istemişlerdi. Ankara ise Londra'da Türkiye'yi yalnızca TBMM Hükümeti'nin temsil edebileceğini belirterek delegelerini 6 Şubat'ta yola çıkarmıştı.

1922 - Alemdar vapuru, Rus yardımı cephane yüklü olarak Trabzon'a döndü.

1925 - Telsiz tesisi hakkındaki kanun çıktı. Türkiye'de radyonun kurulması TBMM'de kabul edildi.

1928 - Amacı yoksul kadınlara yardım etmek olan "Himaye-i Etfal Kadın Yardım Cemiyeti" kuruldu. Cemiyetin adı 1938'de Yardım Sevenler Derneği olarak değiştirildi. Mevhibe İnönü, derneğin fahri Başkanıydı.

1932 - Halkevleri kuruldu.

1938 - Sabri Toprak, Türk siyasetçi, eski Tarım Bakanı ve Manisa Milletvekili (d. 1877)

1947 - İstanbul'da et giderek pahalılaşıyor; İstanbul Belediyesi, halkı et boykotuna çağırdı.

1956 - Türkiye-Macaristan millî futbol maçı, Mithatpaşa Stadı'nda oynandı. Türkiye, Macaristan'ı 3-1 yendi.

1956 - Siyasetçi ve İttihat ve Terakki Partisi'nin son Genel Sekreteri Mithat Şükrü Bleda vefat etti

1957 - Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ilk kadın doktor subayı Sema Aran, göreve başladı.

1959 - Londra Konferansı sona erdi. Birleşik Krallık Kıbrıs'ın bağımsızlığını tanıdı. Birleşik Krallık, Türkiye ve Yunanistan, Kıbrıs'ta garantör devlet oldu. Bağımsızlığın resmi olarak ilan edilmesi ise 16 Ağustos 1960'ta oldu.

1975 - Devlet Sinema Televizyon Enstitüsü kuruldu.

1978 - Larnaka Uluslararası Havaalanındaki bir uçak kaçırma olayına, Kıbrıslı yetkililerden izin almaksızın müdahale etmeye kalkan Mısır Komando Birliğinin 15 üyesi, Kıbrıs Millî Muhafızları tarafından öldürüldü.

1981 – Milli Eğitim Vakfı Kuruldu

1985 - İspanya Havayollarına ait Boeing 747 tipi bir yolcu uçağı, Oiz dağlarına (İspanya) çarparak düştü: 148 kişi öldü.

1985 - 624 sanıklı PKK Mardin davası sonuçlandı. 22 kişi idama mahkum olurken, 25 kişide ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.

1985 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren, bozuk ilaç yapanlar için "Bu adamların kafasını koparmak lazım" dedi.

1987 - Son 3,5 yılda 240 yayın hakkında toplatma kararı verildiği açıklandı. Alınan bilgiye göre 1117 sayılı Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kanunu'nun yeni metninin yürürlüğe girdiği 12 Mart 1986'dan itibaren, sadece İstanbul'da 5 günlük gazete ile 12 haftalık ve aylık dergi aleyhine, 57 "muzır davası" açıldı.

1989 - Asil Nadir, Günaydın gazetesi ve Gelişim Yayınları'ndan sonra Güneş gazetesini de satın aldı.

1994 - Adalar Belediye Başkanı ANAP'lı Recep Koç, Büyükada vapur iskelesinde uğradığı silahlı saldırıda öldürüldü, iki kişi de yaralandı. Recep Koç'u, kaçak yapısını yıktırdığı Osman Özgen adlı bir vatandaşın öldürdüğü bildirildi.

1994 - Libya'da şeriat uygulamasına geçildi; İslami takvim uygulanmaya başlandı.

1997 - İran'ın Ankara Büyükelçisi Bagheri, Sincan'da düzenlenen Kudüs gecesindeki konuşmaların ardından, artan tepkiler nedeniyle ülkesine gitti.

1997 - Başbakan Tansu Çiller, Meclis'te mal varlığı soruşturmasından aklandı.

1998 - Rusya'dan Türkiye'ye boru hattı ile doğalgaz getirecek olan Mavi Akım Projesi için yüklenici firmalar arasında anlaşma imzalandı.

1998- Milli Eğitim eski Bakanı DYP’li Mehmet Sağlam’ın sahte evrakla memur yaptığı 156 kişi hakkında devam eden yargılamada tutuklama kararı verildi. (Mehmet Sağlam Bir kez de Ak Parti döneminde TBMM Başkanı ve Milli Eğitim Komisyonu başkanı olacaktır. FETO Organizasyonu olan Türkçe Olimpiyatlarının düzenleme komitesi başkanlığını da yıllarca yapan, Fetullah Gülen’e yakınlığı ile bilinen Mehmet Sağlam hakkında FETO ile ilgili soruşturma yapılmadı)

2001 - Millî Güvenlik Kurulu'nun Çankaya Köşkü'nde yapılan Şubat ayı toplantısında, Başbakan Bülent Ecevit, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile yaşadığı tartışma nedeniyle toplantıyı terk etti.

2020 - Hanau saldırısı: Almanya'nın Hessen eyaletindeki Hanau kentinde iki nargile salonunu hedef alan iki silahlı saldırıda fail dahil 11 kişi hayatını kaybetti, 5 kişi yaralandı.