19 Ocak ve Ali Şükrü Beyin TAN Gazetesini Çıkarması

 

Günün Olayı

Ali Şükrü Beyin TAN Gazetesini Yayınlanması

 I. Meclise Trabzon Milletvekili olarak katılan Ali Şükrü Bey, eski bir bahriye subayıydı ve Milli Mücadele’nin ateşli taraftarlarındandı. Ancak pek çok konuda Mustafa Kemal Paşa’ya muhalifti. Bunu da hiç bir zaman gizlemedi. Ali Şükrü Bey, Meclis’te Mustafa Kemal Bey liderliğindeki Birinci Grup’a karşı oluşan İkinci Grup’un liderlerindendi. İki siyasi grubun yönetim biçimi üzerinde belirgin görüş farkları vardı.

Hilafetin devamını açıkça savunan, Lozan’da izlenen siyaseti eleştiren Ali Şükrü Bey, 2. Grubun görüşlerini açıklamak ve yaymak amacıyla 19 Ocak 1923 tarihinde Ankara’da Tan Gazetesini çıkarmaya başladı.

Gazete Ankara’daki Taşcıoğlu Binasının zemin katındaki Ali Şükrü Bey Matbaasında basılıyordu. Gazetenin imtiyaz sahibi Ali Şükrü Bey, sorumlu müdürü İbrahim Hıfzı Bey’di. Cumartesi günleri hariç haftada 6 gün yayımlanan gazete, 5 kuruştan satılıyordu.

Gazete, dahili haberler başlığı altında Ankara’dan ve Anadolu’dan; harici haberler kısmında ise dış dünyadan ve siyasetten haberler veriyordu. Ali Şükrü Bey, imtiyaz sahibi olduğu Tan Gazetesinin aynı zamanda başyazarlığını yapıyordu. Gazetenin birinci sayfasındaki imzasız yazılar Ali Şükrü Bey’e aitti.

Tan Gazetesi 1 Nisan Günü iki baskı yaptı.  İlk baskıda; “Sahib-i imtiyazımız Trabzon Mebus-ı muhteremi Ali Şükrü Bey’in kaybolduğu zaman üzerinden beş gün geçti... Hükümetin mütemadi takibatına rağmen şu dakikaya kadar henüz kati netice elde edilememiştir….. “ haberi verildi. İkinci baskıda ise “Menfur ellerin, en şenî’ (kötü, çirkin) bir cinayetine kurban olan şehid-i mağfur Ali Şükrü Bey’in boğulmuş cesed-i biruhu, Dikmen’den bir buçuk kilometre kadar ileride Kırşehir yolu civarında bir köy yakınında ciğer-sûz (ciğerleri yakan, çok acı) bir halde bulundu.” Haberi yer aldı.

Bir muhalif politikacının öldürülmesi ile politik cinayetlere de, gazeteci cinayetlerine bir yenisi ekleniyordu.

İmtiyaz Sahibi Ali Şükrü Beyin öldürüldüğü için TAN Gazetesi 2 Nisan 1923 Günü yayımlanan 68. Sayısı ile yayımına son verdi. Muhalif gazetenin ömrü üç ay bile sürmemişti.

Meclis Soruşturması sonucunda cinayeti Atatürk’ün Gönüllü Muhafızı Topal Osman’ın işlediği kanaati oluşunca hakkında tevkif kararı verildi. Çıkan çatışmalarda yaralı olarak ele geçirilmişse de  Muhafız Alay Komutanı İsmail Hakkı Tekçe tarafından öldürüldü. Böylece bir siyasi cinayet (Gazeteci cinayeti de diyebiliriz) daha, tarihin faili meçhul cinayetleri arasındaki yerini aldı…

 19 Ocak’ta Meydana Gelen Önemli Olaylar

1910 - Sultan Abdülaziz tarafından inşa ettirilen Çırağan Sarayı yandı.

1919 - İngiliz Yüksek Komiser Vekili Amiral Webb'in İngiltere'de bir dostuna mektubu: Görünürde memleketi işgal etmediğimiz halde, valilerini tayin ediyor veya görevlerinden uzaklaştırıyoruz. Polislerini yönetiyor, basılanı denetliyor, Rum ve Ermeni tutukluları işledikleri suçlara bakmaksızın serbest bırakıyoruz. İstediğimiz her şeye el koyuyoruz. Politikamız, sürgünün keskin ucuna dayanıyor.

1919 - İstanbul'la Avrupa'nın, savaş sırasında kesilmiş olan telgraf bağlantısı yeniden sağlandı

1919 - Müttefikler, Türk Hükümeti'ne verdikleri ortak bir notayla, 1914'te ilan edilen, kapitülasyonların tek yanlı olarak kaldırılması kararını ve bu karara dayanarak yapılan işlemleri kabul etmeyeceklerini bildirdiler.

1921 - Çerkez Ethem ve emrinde kalan kuvvetler, Demirci'den çekildiler.

1922 - Meclis'in gizli oturumunda teslim olacak eşkıyanın cezalarını affetme yetkisi Hükümet'e verildi

1923 - Ali Şükrü Bey'in Ankara'da yayımladığı Tan gazetesinin ilk sayısı çıktı.

1945 - Deutsche Bank ve Deutsche Orientbank, Türkiye'deki faaliyetlerini durdurdu ve tasfiye hazırlıklarına başladı.

1950 - Türkiye'de İş Mahkemeleri kurulması kararı alındı.

1959 - Amerika Birleşik Devletleri ile imzalanan İstimlak ve Müsadere Garantisi Anlaşması Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde onaylandı. Anlaşma basında kapitülasyonlara dönüş olarak nitelendi.

1960 - İsveç'in başkenti Stokholm'den Ankara'ya gelen İskandinav Havayolları'na (SAS) ait yolcu uçağı Esenboğa Havaalanı yakınlarında düştü, 42 kişi öldü.

1961 - İstanbul'da atlı arabalara plaka verilmemesi kararlaştırıldı.

1961 - Yassıada duruşmaları devam ediyor; İpar Davası sanıkları Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu, Hasan Polatkan, Medeni Berk, Hayrettin Erkmen ve armatör Ali İpar mahkûm oldular.

1970 - Beyaz Kelebekler müzik topluluğunun üç elemanı (Behzat Kutlubağ, Altan Eke ve Rıfat Eke), Adapazarı yakınlarında geçirdikleri trafik kazasında öldü.

1969 - Amerikan Büyükelçisi Robert Komer istifa etti. Robert Komer'in makam arabası 6 Ocak günü Ortadoğu Teknik Üniversitesini ziyareti sırasında öğrenciler tarafından yakılmıştı.

1981 - Bakırköy İş Mahkemesi Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (DİSK) kayyım atadı.

1982 - Akademisyen, tarihçi, siyasetçi ve Türk Tarih Kurumu Başkanı Enver Ziya Karal vefat etti

1982 - Siyaset tarihçisi ve yazar Ahmet Şükrü Esmer vefat etti

1990 – Yazar Sebahattin Selek vefat etti.

1990 -SSCB askerlerinin Bakü ( Azerbaycan)’yü işgal etti.

1992 - Klasik Türk müziği bestecisi Yesari Asım Arsoy vefat etti

1998 - Kenan Şeranoğlu adlı bir kişi, Titan Saadet Zinciri adı altında 30 bin kişiden 8,6 trilyon lira topladı. 15 Haziran'da, Şeranoğlu ile aralarında babasının da bulunduğu 7 sanık dolandırıcılık suçuyla çeşitli hapis cezalarına mahkûm edildi.

2005 - SEKA İzmit İşletmesinin kapatılma kararını protesto eden çalışanlar, fabrikadan çıkmama kararı aldı.

2006 - NASA'nın uzay sondası New Horizons, Plüton'a doğru yolculuğuna çıktı.

2007 - Gazeteci Hrant Dink uğradığı silahlı saldırı sonucu öldürüldü.

2009 – Star gazetesinin PKK’lıları sorgusuz infaz etmekle suçladığı Albay Abdülkerim Kırca İntihar etti

2011 - Rize Milletvekili Mesut Yılmaz, Demokrat Parti'den istifa etti. Meclis'te temsil edilen parti sayısı 6'ya düştü

2012 - Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesini ve seçimlerin 5 yılda bir yapılmasını, 11. Cumhurbaşkanının görev süresinin de 7 yıl olmasını içeren Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.

2013 - Akademisyen ve yazar Toktamış Ateş vefat etti

2013 - Türkmen asıllı Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, yazar ve yönetmen İsmet Hürmüzlü vefat etti.

2015 - TBMM'de 4 eski Bakan ile ilgili Yüce Divan Oylaması yapıldı. Çağlayan, Güler, Bağış ve Bayraktar hakkında Yüce Divan'a göndermeme kararı çıktı.