Günün
Olayı
Osmanlı Borçlarının Yapılandırılması
22 Nisan 1933
Osmanlı devletinin mali
kaynakları giderlerini karşılamaz duruma gelince 24 Ağustos 1854 tarihinde
Osmanlı İmparatorluğu İngiltere ve Fransa’dan borç aldı. Böylece dış borçlanma
dönemi başladı. Alınan borç savaş giderlerini karşılamadığı için 27 Haziran
1855’te ikinci bir anlaşma imzalandı. Mısır vergisi, Suriye ve İzmir gümrükleri
gelirleri bu iki borca teminat olarak gösterildi.. Bu borçlanmaları başka
borçlanmalar takip etti. Borçlar ödenemeyecek duruma gelince borç veren batılı
ülkeler 1872 yılında bu borçları tahsil etmek için tam adı Düyun-u Umumiye-i
Osmaniye Varidat-ı Muhassasa İdaresi’ni (Osmanlı Genel Borçlarına Tahsis
Edilmiş Gelirler İdaresi) kurdular. Böylece 2. Abdülhamit döneminde
Osmanlı İmparatorluğu mali yönetimini yabancılara teslim edildi. Devletin
toplayacağı vergileri bile Duyunu Umumiye mültezimlere ihale ederek onların
eliyle topladı.
23 Temmuz 1923’te
imzalanan Lozan Antlaşması, borçların bir kısmını bu antlaşma ile Türkiye’den
ayrılan veya toprak elde eden ülkelere devretti. Paylaştırma konusunda çıkan
anlaşmazlıklar yüzünden Türkiye ile alacaklılar arasında ancak 13 Haziran
1928’de anlaşma imzalanabildi. Böylece Türkiye Osmanlı Devleti’nin 1854-1914
arasında yaptığı kırk iki dış borç anlaşmasından doğan 161.303.833 liralık
borcun 107.528.461 liralık kısmını ödemeyi taahhüt etmiş oldu.
1928 anlaşmasında faiz ve
anapara ödemelerinin tahvil üzerinde yazılı para birimiyle yapılması zorunlu
hale getirildi. Ancak 1929’da ortaya çıkan dünya ekonomik krizi Türkiye’yi de
etkileyince hükümetle alacaklılar arasında yeni bir ödeme planının tespiti için
1931 yılında Paris’te müzakerelere başlandı. 22 Nisan 1933’te imzalanan yeni
bir anlaşma ile ödemelerin Fransız frangı üzerinden yapılması kabul edildi.
1933 anlaşması, yirmi dört çeşit Osmanlı borcundan Türkiye’nin hissesine düşen
kısmını tek borç haline getirmiş oldu. 1854’te başlayan dış borçlanma tam 100
yıllık bir maceradan sonra 1954 yılında tamamlandı…
Yeni Türk Devleti
1928-1954 arasındaki 26 yıl içerisinde Osmanlı’dan devraldığı borçları ödemiş
oldu…
TARİHTE BUGÜN
22/04/1453
Türk gemilerinin
Haliç’e indirilme işinin tamamlanması
22/04/1724
Alman filozof Immanuel
Kant doğdu
22/04/1870
Sovyetler Birliği'nin
kurucusu Vladimir İlyiç Lenin doğdu
22/04/1918
Taranskafkasya
Demokratik Federal Cumhuriyeti İlan edildi
22/04/1924
Anadolu demiryollarının
devletleştirilmesine ilişkin yasa benimsendi.
22/04/1925
Ticaret ve Sanayi
Odaları Kanunu ve Kadastro Kanunu kabul edildi.
22/04/1933
Türkiye ile Osmanlı Düyunu
Umumiye Hamilleri arasında imzalanan
antlaşmayla Osmanlı borçlarının ödeme planı netleşti.
22/04/1940
Siirt'in güneyindeki
Beşiri yakınlarındaki Raman Dağı'nda 1042 metre derinlikte petrol bulundu.
22/04/1947
Türkiye'ye yabancı
sermaye girişine izin veren yasa kabul edildi.
22/04/1962
Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu Kanunu kabul edildi
22/04/1973
Hakkari İl Radyosu
faaliyete geçti.
22/04/1979
İbrahim Denizciler,
Türk-İş Genel Başkanlığına, Sadık Şide de yeniden genel sekreterliğe seçildi.
22/04/1981
Milli Güvenlik Konseyi
Başkanı ve Devlet Başkanı Kenan Evren, İngiliz Financial Times
gazetesine bir demeç verdi. Türkiye'nin düştüğü kötü duruma
parlamenterlerin sebep olduğunu söyledi
22/04/1991
Feriha Tevfik,
ilk Türkiye güzellik kraliçesi (d. 1914)
22/04/1992
Meksika'nın ikinci
büyük şehri Guadalajara'da, kanalizasyon sistemine karışan benzinin patlaması
sonucu 206 kişi öldü, 500 kişi yaralandı, 15.000 kişi evsiz kaldı.
22/04/1993
TGRT TV yayın hayatına
başladı.
22/04/1993
Sekizinci
Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın naaşı, Fatih Camii'nde kılınan namazdan
sonra Vatan Caddesi'nde hazırlanan kabirde toprağa verildi.
22/04/1994
Aynı gün, Ruanda'da
Hutu ve Tutsi kabileleri arasındaki çatışmalarda son iki hafta içinde 100 bin
kişinin öldüğü bildirildi.
22/04/1995
Rauf Denktaş, üçüncü
kez Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) cumhurbaşkanlığına
seçildi.
22/04/1997
Bergama köylüleri
siyanürlü yöntemle altın arayan şirketin işletme binasını işgal ettiler.
22/04/2004
Kuzey Kore'de iki tren
çarpıştı: 150 kişi öldü.
Yorumlar
Yorum Gönder